Για να μη γίνει η θλίψη... κατάθλιψη
Η στενοχώρια, η μελαγχολία, η θλίψη, το πένθος είναι απολύτως φυσιολογικά συναισθήματα και καταστάσεις που οι άνθρωποι έχουμε το «δικαίωμα» να ζούμε, όταν, βέβαια, έχουμε κάποιο λόγο (μια απώλεια, ένα χωρισμό, προβλήματα στη δουλειά, στην οικογένεια, κάποια ασθένεια κ.ά.). Έτσι, είναι αναμενόμενο να νιώθουμε λύπη σε τέτοιες περιπτώσεις (μάλιστα το αντίθετο, δηλαδή το να μην μπορεί κάποιος να αντιδράσει αναμενόμενα σε μια δυσάρεστη κατάσταση, θεωρείται από τους ειδικούς πρόβλημα). Σημαντικό είναι, όμως, να έχουμε υπόψη μας ότι αν νιώθουμε ότι η στενοχώρια μας είναι αξεπέραστη, διαρκεί πάρα πολύ και μας εμποδίζει από το να ζήσουμε τη ζωή μας, ότι δηλαδή κινδυνεύουμε να περάσουμε στην κατάθλιψη, θα πρέπει να δράσουμε. Θα μας βοηθήσει το να κινητοποιηθούμε και παράλληλα, αν δεν μας φαίνεται αρκετή η συμπαράσταση των δικών μας ανθρώπων, να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό, ώστε να μας βοηθήσει (π.χ. με κάποια μορφή ψυχοθεραπείας).
Απλή στενοχώρια ή όχι;
Μπορεί να είμαστε στενοχωρημένοι, αγχωμένοι ή ακόμα και δυστυχισμένοι χωρίς όμως στην πραγματικότητα να έχουμε κατάθλιψη. Στην περίπτωση της κατάθλιψης, νιώθουμε να βυθιζόμαστε (αίσθημα απελπισίας), ενώ στην «απλή» στενοχώρια διατηρούμε ακόμα έναν έλεγχο επάνω στα πράγματα. Το για ποια από τις δύο καταστάσεις πρόκειται τελικά είναι κάτι που θα καταλάβουμε από τις συνέπειες που έχει η στενοχώρια αυτή στη ζωή μας, το πόσο δηλαδή δυσλειτουργική γίνεται η καθημερινότητά μας εξαιτίας της και για πόσον καιρό. Το αν πρόκειται για θλίψη ή για κατάθλιψη έχει να κάνει με την ένταση, τη συχνότητα, την ποικιλία και τη διάρκεια των συμπτωμάτων.
Πώς δεν θα γίνει η θλίψη... κατάθλιψη
Το πιο σημαντικό είναι να είμαστε όσο πιο ειλικρινείς γίνεται με τον εαυτό μας, ώστε να αναγνωρίσουμε τα συμπτώματα που μας προκύπτουν και έτσι να μπορέσουμε να υποψιαστούμε πού οδηγείται η κατάσταση. Απαραίτητο, βέβαια, είναι να είμαστε καλά ενημερωμένοι σχετικά με την κατάθλιψη, ώστε να θορυβηθούμε αν δούμε ότι μας απειλεί. Σημαντικό είναι, επίσης, να προσπαθήσουμε -με τη βοήθεια των ανθρώπων γύρω μας ή των ειδικών, αν οι πρώτοι δεν είναι αρκετοί- να βρούμε δύναμη να στηριχθούμε και να κινητοποιηθούμε, ώστε να βγούμε από αυτή την κατάσταση. Σε αυτό μπορούν να βοηθήσουν και μικρές, προοδευτικές αλλαγές στην καθημερινότητά μας.
Πώς θα την αναγνωρίσουμε
Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή ασθένεια που μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και χωρίς συγκεκριμένο λόγο και που αναστατώνει απόλυτα την καθημερινότητα του ανθρώπου που υποφέρει. Αν υποφέρουμε από κατάθλιψη, μπορεί να δυσκολευόμαστε να κάνουμε πράγματα που πριν θεωρούσαμε φυσικά, όπως το να σηκωθούμε το πρωί από το κρεβάτι, και μπορεί επίσης να επηρεαστεί η όρεξη και ο ύπνος μας. Είναι πιθανό να κάνουμε «μαύρες» σκέψεις, που ίσως να φτάνουν ακόμα και μέχρι την αυτοκτονία, και μπορεί να περιορίσουμε πολύ τις σχέσεις μας με τους άλλους. Επίσης, ίσως να βαριόμαστε πάρα πολύ και να μη μας ευχαριστεί τίποτα ή να έχουμε παράλογους φόβους και ανασφάλεια. Σημαντικό είναι επίσης να συνειδητοποιήσουμε ότι η κατάθλιψη δεν οφείλεται στην παραξενιά, την υπερβολική ευαισθησία ή το χαρακτήρα κάποιου, αλλά είναι μια ασθένεια, γι’ αυτό και χρειάζεται φάρμακα για να αντιμετωπιστεί. Όταν κάποιος πάσχει από κατάθλιψη, στον εγκέφαλο δημιουργείται μια χημική ανισορροπία. Τα κυκλώματα που επιτρέπουν στους νευρώνες να επικοινωνούν μεταξύ τους δεν λειτουργούν σωστά και τα επίπεδα ορισμένων νευροδιαβιβαστών (π.χ. η σεροτονίνη) παραμένουν πολύ χαμηλά.
Τι μπορεί να μας βοηθήσει να βγούμε από την κατάθλιψη
Σίγουρα τα αντικαταθλιπτικά, που χρειάζονται όμως κάποιο διάστημα (2-8 βδομάδες, ανάλογα με τον ασθενή, το φάρμακο και τη σοβαρότητα της κατάστασης) για να μας κάνουν να νιώσουμε καλύτερα. Δεν είναι, όμως, από μόνα τους θαυματουργά. Σημαντικό είναι να συνδυάζονται και με ψυχοθεραπεία ή σε κάποιες περιπτώσεις και με άλλα φάρμακα (π.χ. αγχολυτικά). Επίσης, η αλλαγή τρόπου ζωής, το λιγότερο και ελεγχόμενο στρες, τα ενδιαφέροντα, οι φίλοι, καθώς και η σωματική άσκηση, βοηθούν στη βελτίωση της κατάστασης. Προσοχή, όμως: Τα αντικαταθλιπτικά είναι φάρμακα που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τα παίρνουμε από μόνοι μας ή μετά από την παρότρυνση κάποιου μη ψυχιάτρου, ακόμη κι αν είναι γιατρός.
Η σκέψη των γιορτών μάς χαλάει τη διάθεση;
Όλοι γνωρίζουμε ανθρώπους που νιώθουν κάπως έτσι. Φίλους, συγγενείς ή ακόμα και τον ίδιο μας τον εαυτό, που κάποια στιγμή στη ζωή μας δεν είχαμε καμία όρεξη για τα δώρα, τα φωτάκια, τις συναθροίσεις ή ακόμα και την «υποχρεωτική» αγάπη που κατακλύζει τους πάντες αυτή την περίοδο. Γιατί; Όταν υπάρχουν δυσκολίες, π.χ. ένα διαζύγιο, μία απώλεια κάποιου κοντινού προσώπου, μία απόλυση, επηρεάζεται το πώς θα περάσουμε τις γιορτινές ημέρες. Έτσι, κάνουμε μόνο αρνητικές σκέψεις και νιώθουμε ότι πιεζόμαστε αν χρειάζεται να παραστήσουμε ότι είμαστε ευτυχισμένοι. Συν τις άλλοις, εντείνεται η μοναξιά μας -όταν δεν έχουμε σύντροφο, πολλούς φίλους ή συγγενείς-, καθώς όλοι συναντιούνται με τις οικογένειές τους και εμείς μένουμε μόνοι. Επιπλέον, αλλάζει η ρουτίνα μας, υπάρχουν περισσότερες αργίες και όταν ανήκουμε στους ανθρώπους για τους οποίους η δουλειά τους είναι σημαντικό μέρος της κοινωνικοποίησής τους, απομονωνόμαστε τις ημέρες αυτές. Πρόβλημα μπορεί να είναι επίσης και το γεγονός ότι θα πρέπει να βρεθούμε με τους δικούς μας και συχνά έτσι να προκύψουν συζητήσεις γύρω από θέματα που ενοχλούν ή πιέζουν. Πολλές φορές επιβαρυντικό είναι και το γιορτινό κλίμα αγάπης και χαράς - αυτό σε έναν άνθρωπο μόνο ή με προβλήματα φαντάζει μάταιο και πιεστικό. Επιπλέον, όταν υπάρχουν οικονομικά προβλήματα, νιώθουμε και πάλι δυσάρεστα, καθώς δεν μπορούμε να έχουμε τα υλικά αγαθά που θα μας κάνουν -όπως λανθασμένα έχουμε μάθει να φανταζόμαστε- χαρούμενους.
Εναντίον της θλίψης των γιορτών
Μπορεί να μας βοηθήσει:
➜ Το στόλισμα χριστουγεννιάτικου δέντρου. Η αλήθεια είναι ότι κανονικά πρέπει να έχουμε καλή διάθεση για να στολίσουμε δέντρο, αλλά μερικές φορές και το ότι θα πιεστούμε να προσπαθήσουμε, είναι πιθανό να μας βοηθήσει.
➜ Η διατήρηση της ρουτίνας μας. Αν βάλουμε ένα πρόγραμμα και προσπαθήσουμε να το διατηρήσουμε, θα βοηθηθούμε. Αν δεν έχουμε σχεδιάσει κάτι ιδιαίτερο, ας μην πάρουμε επιπλέον άδεια στις γιορτές. Τις ημέρες των αργιών, ας ξυπνήσουμε κανονικά, ας ετοιμαστούμε, κι αν δεν έχουμε κάποια άλλη πρόσκληση, ας επιλέξουμε να κάνουμε κάτι που θέλαμε από καιρό, όπως το να επισκεφτούμε ένα μουσείο ή να κάνουμε μια βόλτα στο βουνό (η σωματική άσκηση βελτιώνει τη διάθεση).
➜ Η συνάντηση με τους φίλους και τους συγγενείς μας, ακόμα κι αν υπάρχουν μεταξύ μας ζητήματα τριβής. Αν μη τι άλλο, το κλίμα των γιορτών μπορεί να μας οδηγήσει στο να έχουμε καλή διάθεση και ανοιχτό μυαλό, ώστε να συμφιλιωθούμε.
➜ Η συνειδητοποίηση ότι δεν είναι απαραίτητο να καταναλώσουμε για να είμαστε ευτυχισμένοι και να περάσουμε καλά τα Χριστούγεννα. Αν δεν μπορούμε να ξοδέψουμε στις γιορτές, δεν σημαίνει ότι στερούμαστε - άλλωστε, τα υλικά αγαθά είναι μια επίπλαστη ανάγκη. Επιπλέον, πρόκειται για μια ξενόφερτη συνήθεια, που έχει ως κύριο στόχο να βοηθήσει την αγορά να κινηθεί.
➜ Η κινητοποίηση και ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτή. Δηλαδή, το να φτιάξουμε γλυκά, να πάμε μια βόλτα στα μαγαζιά, να οργανώσουμε μια γιορτή, να αποδεχτούμε μια πρόσκληση.
πηγη: vita.gr
