Οταν η αρρωστια γινεται το καταφυγιο του ανθρωπου.
Από την Τριανταφυλλιά Χαρίλα, Ψυχολόγο, MSc Εργασιακή Υγεία, Ειδίκευση στη Συστημική – Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία
Η «υγεία» στις μέρες μας
Για τους περισσότερους ανθρώπους σήμερα, η υγεία θεωρείται υπόθεση του σώματος, η αποκατάσταση της υγείας αφορά στην απλή απομάκρυνση των συμπτωμάτων και η «θεραπεία» επέρχεται όταν «η τιμή» βρίσκεται στα «φυσιολογικά όρια».
Γιατί αρρωσταίνουμε;
Η αρρώστια αιτιολογείται από τους περισσότερους ανθρώπους με πολλούς τρόπους: φταίει η μοίρα, η άδικη ζωή, ο Θεός, μπορεί ακόμη να πάρει και τη μορφή της τιμωρίας «εξ ουρανού». Σαν να υπάρχει η ανάγκη του ανθρώπου να εναποθέσει την ευθύνη της ασθένειας του τόσο έξω και τόσο μακριά, ώστε η εμφάνιση και η έκβαση της αρρώστιας να μην τον αφορά και να μην ορίζεται από τον ίδιο. Εάν όμως ο άνθρωπος δεν φέρει ο ίδιος προσωπική ευθύνη για την ασθένειά του, η θεραπεία θα είναι μόνο προσωρινή. Η προσωπική ευθύνη συνάδει με τις αντιλήψεις και τις στάσεις του έχει διαμορφώσει ο καθένας απέναντι στην υγεία, την ασθένεια και τελικά απέναντι στην ίδια τη ζωή.
Η «σωτήρια» εμφάνιση της αρρώστιας
Είναι πολλές οι καταστάσεις της ζωής που μπορεί να οδηγήσουν τον άνθρωπο να έχει την ανάγκη της αρρώστιας και η εμφάνισή της να είναι σωτήρια.
Κάποιες φορές στη ζωή μας είναι τόσο έντονο το αίσθημα του αδιεξόδου και του μάταιου, ώστε αισθανόμαστε την ανάγκη της αρρώστιας ως μιας έστω και προσωρινής διεξόδου. Άλλες φορές τα εμπόδια που εμφανίζονται μπροστά μας είναι συνεχή, οι προσπάθειες μας για προχώρημα όλο και πιο δύσκολες και επώδυνες, ο αγώνας διαρκής και χωρίς αποτέλεσμα. Όλοι οι άνθρωποι έρχονται κάποια στιγμή στη ζωή τους αντιμέτωποι με τέτοια συναισθήματα και τέτοιες καταστάσεις. Η στιγμή αυτή είναι πολύ κρίσιμη, γιατί φέρει τον άνθρωπο μπροστά σε δυο επιλογές: παραίτηση από τη ζωή που συνεπάγεται την ανάγκη της αρρώστιας ή επιθυμία ζωής.
Σε ανθρώπους που αισθάνονται απειλημένοι, ευάλωτοι, κουρασμένοι και αδύναμοι να αντιμετωπίζουν τη ζωή, η αρρώστια προσφέρει ένα πολύτιμο καταφύγιο. Είναι τότε που αναζητούν ένα γερό χαρτί για να παραιτηθούν, για να πάψουν να παλεύουν. Είναι τότε που η αρρώστια ωφελεί τον ασθενή και μπορεί να γίνει σωτηρία.
Ο άρρωστος, του οποίου η επιθυμία για ζωή είναι πολύ αδύνατη σε μια δύσκολη κατάσταση, είναι σχεδόν πάντοτε ένας άνθρωπος που η επιθυμία να ζήσει ήταν αδύνατη και πριν αρρωστήσει. Του είναι πιο εύκολο, οικείο και «ευχάριστο» να μιλά για ανεπίλυτα προβλήματα και για το δύσκολο που ζει καθημερινά χωρίς πολλές φορές να μπορεί να μοιραστεί κάτι όμορφο. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν ανάγκη και επιθυμία ταυτόχρονα να ακούν το ψέμα ότι πάσχουν από κάποια σωματική αρρώστια, γιατί αυτό τους απαλλάσσει από την προσωπική ευθύνη να ορίσουν οι ίδιοι τη ζωή και την ασθένειά του και από την ανάγκη να κάνουν κάποιες αλλαγές στη ζωή τους και στις σχέσεις τους.
Ασθένεια & υγεία
Μια ασθένεια δεν ξεκινά με την εμφάνιση κάποιων συμπτωμάτων και δεν τελειώνει με την απομάκρυνσή τους. Η αποκατάσταση της υγείας δεν αντιστοιχεί μόνο στην καλή σωματική υγεία και τις «καθαρές» εξετάσεις.
Η ποιότητα της ζωής, η ποιότητα και ο χαρακτήρας των σχέσεων με τους ανθρώπους, η καλή φροντίδα του εαυτού τηρώντας κάποιους κανόνες συμπεριφοράς σε σχέση με τον ύπνο, την τροφή, την άσκηση και τα φάρμακα, αλλά κυρίως η την επιλογή υγιών αξιών διαμορφώνουν μια γενικότερη αντίληψη και στάση απέναντι στη ζωή, απέναντι στην υγεία, απέναντι στην αρρώστια.
Ασθενείς που δεν επιτρέπουν στον εαυτό τους να ορίζονται από τα συμπτώματά τους, τους πόνους τους, τις αρρώστιες τους είναι πολύ πιο υγιείς από ανθρώπους, οι οποίοι δεν υποφέρουν από κάποια σωματική ασθένεια.
