Αντικαταθλιπτικά ή κατάθλιψη είναι όντως η μόνη επιλογή;

ένα ενδιαφέρον άρθρο που βρήκα στο http://www.dromostherapeia.gr

Γράφει: Τζότζολη Παταπία, Νευροψυχολόγος - Kλινική Ψυχολόγος Υγείας

Κάθε ένας από εµάς µπορεί να υποφέρει από κατάθλιψη, είτε από ένα ή περισσότερα επεισόδια ορισµένων εβδοµάδων σε κάποιες περιόδους της ζωής µας, είτε από ισόβια επανεµφανιζόµενα επεισόδια.
∆ιάφοροι παράγοντες, όπως για παράδειγµα ψυχολογικοί, ψυχοκοινωνικοί (π.χ. δύσκολες εµπειρίες σε νεότερη ηλικία, στρεσογόνα γεγονότα στη ζωή µας), κληρονοµικοί, εξελικτικοί και βιολογικοί µπορούν να συµβάλουν στην εκδήλωσή της.
Σύµφωνα µε το DSM-IV, Αµερικάνικο εγχειρίδιο µε τα κριτήρια για όλες τις αναγνωρισµένες ψυχικές παθήσεις, η κατάθλιψη χαρακτηρίζεται από δυσθυµία ή απώλεια ενδιαφέροντος / ευχαρίστησης σε σχεδόν όλες τις δραστηριότητες της ηµέρας µας. Παράλληλα, µπορεί να συνοδεύεται
από σηµαντικές αλλαγές στο βάρος µας (είτε να πάρουµε κιλά είτε να χάσουµε κιλά), αλλαγές στον ύπνο µας (είτε πολλές ώρες ύπνου είτε ελάχιστές), νευρικές κινήσεις ή επιβράδυνση αυτών, κούραση ή απώλεια ενέργειας, αρνητικά αισθήµατα, όπως χαµηλή αυτοεκτίµηση ή ενοχές.
Πολύ συχνά επίσης επηρεάζεται η ικανότητά µας να σκεφτόµαστε, να συγκεντρωνόµαστε και να παίρνουµε αποφάσεις καθώς µπορεί και να µας απασχολούν σκέψεις θανάτου και αυτοκτονικές τάσεις.
Εφόσον τα συµπτώµατα αυτά παραµείνουν 2 βδοµάδες µετά την εµφάνισή τους και προκαλούν σηµαντική αλλαγή στον τρόπο µε τον οποίο συνήθως συµπεριφερόµαστε σε πρόσωπα και καταστάσεις, επιφέροντας δυσκολίες στο επαγγελµατικό, κοινωνικό και οικογενειακό µας περιβάλλον, τότε µιλάµε για κατάθλιψη και αυτό διαφέρει από το γνωστό συναίσθηµα σε όλους µας - το να νιώθουµε δυστυχισµένοι για ένα
µικρό χρονικό διάστηµα σε κάποιες στιγµές της ζωής µας.
Η συνήθης θεραπευτική τακτική για την αντιµετώπιση της κατάθλιψης είναι η φαρµακευτική αγωγή. Ωστόσο, σύµφωνα µε µια µελέτη που δηµοσιεύτηκε στο Journal of the Americal Medical Association (Vol. 303, No. 1) τα αντικαταθλιπτικά δεν είναι η µόνη θεραπεία.
Σε ορισµένες περιπτώσεις τα αντικαταθλιπτικά µπορούν να χειροτερέψουν τα συµπτώµατα, ειδικά εάν χορηγούνται κατ' εξακολούθηση, µπορεί να είναι επιβαρυντικά για τον οργανισµό, στιγµατίζουν και δεν συµβάλλουν στο να βοηθήσουν κάποιον να µάθει να αντιµετωπίζει τα συµπτώµατα της κατάθλιψης αλλά και τις καταστάσεις που µπορεί να την προκαλούν.
Συνεπώς, σύµφωνα µε τις διεθνείς οδηγίες του NICE, οι ασθενείς µε ήπια ή µέτρια συµπτώµατα κατάθλιψης έχουν και άλλες επιλογές πέραν της φαρµακευτικής, αυτή της ψυχοθεραπείας.
Η πιο µελετηµένη µορφή ψυχοθεραπείας για την κατάθλιψη είναι η γνωστική - συµπεριφορική θεραπεία. Η θεραπεία αυτή διδάσκει τεχνικές σε όσους υποφέρουν από κατάθλιψη να αντιµετωπίζουν τις αρνητικές τους σκέψεις και να αλλάξουν τις δυσλειτουργικές συµπεριφορές τους.
Βάση των παραπάνω, συνιστάται σε όσους υποφέρουν από ήπια ή µέτρια συµπτώµατα κατάθλιψης και δεν παίρνουν αντικαταθλιπτικά να ακολουθήσουν αρχικά, ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες. Είναι σηµαντικό να αναµειχθούν πιο ενεργά στην διαδικασία της φροντίδας τους, συνεισφέροντας έτσι στην ανάρρωσή τους αλλά και εµποδίζοντας την επανεµφάνιση της.
Σε όσους ενδιαφέρονται να ξεκινήσουν φαρµακευτική αγωγή, συνιστάται να συγκρίνουν το τίµηµα των αντικαταθλιπτικών µε πιθανά οφέλη καθώς και να ενηµερωθούν σχετικά µε την αποτελεσµατικότητα των διαθέσιµων ψυχοθεραπευτικών υπηρεσιών.
Τέλος, σε όσους παίρνουν ήδη αντικαταθλιπτικά συνιστάται να παρακολουθήσουν τα συµπτώµατά τους και σε περίπτωση που διαπιστώσουν ότι δεν τους βοηθάνε να αντιµετωπίσουν την κατάθλιψή τους οφείλουν να ενηµερώσουν τον γιατρό τους προκειµένου να τους αλλάξει την φαρµακευτική αγωγή ή να ακολουθήσουν κάποια άλλη θεραπευτική προσέγγιση, όπως ψυχοθεραπεία.

Τζότζολη Παταπία

Νευροψυχολόγος - Kλινική Ψυχολόγος Υγείας
www.patapiatzotzoli.gr