Εμμονές στην τρίτη ηλικία

Καλησπέρα σας,
Το θέμα αφορά τον πεθερό μου, ετών 71, που εμφανίζει διαδιοχικές εμμονές με διάφορα πράγματα. Μία από τις πρώτες εμμονές του ήταν η κηπουρική (δημιουργική, οπότε δεν μας έκανε εντύπωση) που κράτησε κάποια χρόνια. Αργότερα έγραφε κασέτες από το ραδιόφωνο και ακολούθησαν κι άλλες. Η προηγούμενη είχε να κάνει με μίσος ενάντια στους παπάδες και την εκκλησία (καθόλου ενοχλητικό κι αυτό αφού μας είναι αδιάφορες οι θρησκείες.
Η τελευταία εμμονή όμως είναι η πιο ισχυρή απ' όλες και πραγματικά με ανησυχεί. Όσο κι αν σας φανεί αστείο, είναι κολλημένος με το Σύριζα. Προσοχή, δεν είναι αστείο. Πέρα από τις πολιτικές αντιλήψεις που δε με ενδιαφέρουν, η κατάσταση έχει γίνει αφόρητη. Δεν ενδιαφέρεται για τίποτε άλλο πλέον και το μόνο που κάνει είναι να βλέπει Extra 3 και πολιτικές συζητήσεις με το συγκεκριμένο κόμμα. Ενώ έχει και την οικονομική δυαντότητα να βγει, να ταξιδέψει, να περάσει καλά τα τελευταία χρόνια της ζωής του (είναι σε καλή κατάσταση από πλευράς υγείας), κάθεται όλη μέρα μέσα και ασχολείται με αυτό το κόμμα. Επίσης, θέλοντας να δω τις αντιδράσεις του, του πήγα κόντρα σε κάποια πολιτικά θέματα και πραγματικά "γυρίζει το μάτι του". Δεν γίνεται επιθετικός αλλά τον βλέπω να νευριάζει. Ακόμα κι αν του αναφέρεις ότι το κόμμα είπε πράγματα που μέχρι πρόσφτα τον ενοχλούσαν πολύ, πλέον γίνεται υπέρμαχός τους.
Θα μπορούσα να γράφω για ώρες. Μπορεί να σας ακούγεται αστείο αλλά δεν είναι καθόλου! Ειλικρινά, η κατάσταση έχει γίνει αφόρητη, ειδικά για την πεθερά μου που του λέει να πάνε μια βόλτα και αυτός να αρνείται να βγει από το σπίτι.

Γεια σου mariner, τα εμμονικά ενδιαφέροντα συνήθως συναντώνται σε διαταραχές του αυτιστικού φάσματος. Υπάρχουν βέβαια κι άλλες καταστάσεις στις οποίες συναντάμε μια τέτοια συμπεριφορά, αλλά για να πει κάποιος τι συμβαίνει, χρειάζεται να απευθυνθείτε από κοντά σε κάποιον ειδικό. Θα πρότεινα να ξεκινήσετε από νευρολόγο. Σε ποια ηλικία και σε τι φάση ζωής ξεκίνησαν αυτού του τύπου τα ενδιαφέροντα - ή τα είχε πάντα?

Ο ίδιος όμως αντιλαμβάνεται όλο αυτό σαν υπερβολή, σαν ενοχλητικό, σαν κάτι που τον προβληματίζει με την ένταση και τη συχνότητα που ασχολείται? Έχετε συζητήσει μαζί του αυτό ακριβώς που λες εδώ, ότι η κατάσταση αυτή σας απασχολεί και σας στενοχωρεί και να τον ρωτήσετε ο ίδιος πώς το βλέπει? Ξέρεις, ανεξάρτητα πάντως από το αν μπορεί να τεκμηριωθεί κάποια 'διαταραχή' ή όχι, θα έλεγα ότι είναι καλό ο καθένας να κάνει αυτό που νιώθει ότι δίνει νόημα στη ζωή του, αν δεν έχει κάποιο δυσβάσταχτο ψυχοσωματικό και υλικό κόστος για τον ίδιο και τους γύρω του. Εσύ θεωρείς ότι 'περνάω καλά' σημαίνει βγαίνω και ταξιδεύω, το 'περνάω καλά' όμως μπορεί να έχει πολύ διαφορετικό περιεχόμενο για κάποιον άλλον και είναι απολύτως δικαίωμα του. Επίσης, επειδή μπορεί να μην είναι καθόλου τα 'τελευταία χρόνια' της ζωής του, θα ήταν καλό η πεθερά σου να πηγαίνει τις βόλτες που επιθυμεί μόνη ή με άλλα άτομα και να μην μένει κι εκείνη κλεισμένη στο σπίτι.

Τα ενδιαφέροντα αυτά ξεκίνησαν περίπου μετά τη συνταξιοδότησή του.

Το πρόβλημα είναι ότι δεν παραδέχεται αυτό που όλοι βλέπουμε: μια τρομακτική μανία που δε ξέρουμε που μπορεί να καταλήξει. Όταν του λέμε να ηρεμήσει (καθώς νευριάζει ακόμα και με μια είδηση στην τηλεόραση) μπορεί να σταματήσει για λίγο και σε 10 λεπτά πάλι τα ίδια. Επίσης, αποκλείω το να "περνά καλά" από τη στιγμή που όλο αυτό του φέρνει συνεχώς νεύρα. Αυτό είναι βασικά που με ανησυχεί. Το ότι γίνεται πολύ νευρικός και κοκκινίζει σα να είναι έτοιμος να εκραγεί. Αν περνά καλά με αυτό, υποθέτω ότι το πρόβλημα είνα πολύ πιο σοβαρό. Μπορεί λοιπόν να είναι δικαίωμά του αλλά αν περνά από το χέρι μου θέλω να σταματήσω τη μετατροπή του σε άκρως αντικοινωνικό άτομο.
Τέλος, μου προκαλεί θλίψη που τον γνώρισα ως ένα άνθρωπο καλλιεργμένο που διάβαζε συνεχώς πολλά βιβλία (λογοτεχνία, αρχαία κείμενα) και τώρα έχει καταντήσει (βαριά η λέξη αλλά έτσι είναι) να βλέπει στην τηλεόραση Στέφανο Χίο και να ταυτίζεται μαζί του. Ειλικρινά, θέλω να σταματήσω αυτή την κατάντια !

Αφού λοιπόν όλα αυτά ξεκίνησαν με τη συνταξιοδότηση, είτε πρόκειται για κάτι που σχετίζεται με την ηλικία (να πάτε σε κάποιο νευρολόγο να τα περιγράψετε διεξοδικά και να πάρετε μια γνώμη), είτε για καταστάσεις και συμπεριφορές που σχετίζονται με την αλλαγή φάσης ζωής. Με αυτές ξαναβρίσκει κάποιο νόημα, γεμίζει το χρόνο, διατηρεί τις νοητικές λειτουργίες, δημιουργεί ενδιαφέρον και ένταση στην καθημερινότητα κλπ. Όταν λες ότι δεν παραδέχεται, τι ακριβώς δεν παραδέχεται? Μπορείτε να καθήσετε μαζί του και να συζητήσετε ήρεμα και σοβαρά για την καθημερινότητα ή αρνείται? Θα μπορούσατε να του πείτε ότι είναι πολύ καλό που βρίσκει καινούργια ενδιαφέροντα και έχει κάτι να ασχολείται, όμως παρατηρείτε ότι δεν βγαίνει πια και δεν διαβάζει όπως παλιότερα κι ότι αναρωτιέστε αν περνά καλά γιατί παρατηρείτε πως έχει πολύ συχνά νεύρα. Να μιλήσετε δηλαδή καθαρά για αυτά που συμβαίνουν και να συζητήσετε για το τι εκείνος καταλαβαίνει και πώς νιώθει, χωρίς αξιολογικές κρίσεις του τύπου 'κατάντια' και χωρίς συναισθηματικούς χειρισμούς του τύπου 'δεν το περίμενα αυτό από εσένα'. Αλήθεια, νευριάζει όταν ασχολείται μόνος του με όλα αυτά, ή μόνο αν κάποιος του πάει κόντρα? Θα πρότεινα να μην το κάνεις απλά και μόνο ως 'πείραμα'. Άστον να έχει την άποψη του.

Ξέρεις, καταλαβαίνω ότι για εσένα που τον γνώρισες κάπως αλλιώς, μπορεί η τωρινή συμπεριφορά να είναι απογοητευτική και 'κατάντια', αλλά καλό είναι να διακρίνουμε τα όποια 'συμπτώματα' από τις δικές σας προσδοκίες και προτιμήσεις. Αν αναγνωρίζεις ότι πιθανόν όλο αυτό είναι δικαίωμα του, παρόλα αυτά εσύ επιθυμείς να σταματήσει να είναι κάτι που σε εσένα δεν αρέσει, καταλαβαίνεις φαντάζομαι ότι αυτό είναι αδικαιολόγητος παρεμβατισμός. Το θέμα είναι καταρχήν να ελεγχθεί αν το γεγονός ότι έχει εμμονές και νεύρα, οφείλεται σε κάποιο πρόβλημα υγείας. Αν όχι, τότε μπορεί να οργανώνει όπως θέλει τη ζωή του. Κι εσείς μπορείτε να συζητάτε μαζί του για το πώς θα θέλατε να είναι η δική σας ζωή μαζί με εκείνον και τι θα θέλατε από εκείνον, αλλά δεν μπορείτε να του επιβάλλετε το είδος των ενδιαφερόντων που θα έχει.