Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια
Ξυπνάτε το πρωί με έντονο βήχα ή δύσπνοια και σκέπτεστε ότι είναι ένας απλός τσιγαρόβηχας; Τα συμπτώματα αυτά συνοδεύονται από αποβολή πτυέλων; Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, όσο νομίζετε. Μπορεί να πάσχετε από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και να μην το γνωρίζετε. Μια επίσκεψη σε έναν πνευμονολόγο θα σας διαφωτίσει και θα σας ωθήσει στο να λάβετε τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση της υγείας σας.
Η 20ή Νοεμβρίου έχει οριστεί από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ), ως Παγκόσμια Ημέρα Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας, σαν μια προσπάθεια ενημέρωσης του κοινού σχετικά με τη νόσο. Η απόφαση της ΠΟΥ δεν ελήφθη τυχαία καθώς τα επιστημονικά στοιχεία είναι ανησυχητικά.
Η ΧΑΠ ευθύνεται ετησίως για περισσότερους από τρία εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως, αναγόμενη σε τέταρτη αιτία θανάτου (μετά από τη στεφανιαία νόσο, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και τις οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού). Το δυσάρεστο είναι ότι ο αριθμός των θανάτων αναμένεται να αυξηθεί στις επόμενες δεκαετίες, κυρίως διότι ο αριθμός των καπνιστών παρουσιάζει αυξητική τάση και τα μέτρα για τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης δεν φαίνεται να αποδίδουν. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι το 2000 καταγράφηκαν 2,74 εκατομμύρια θάνατοι από ΧΑΠ.
Ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι ο αριθμός των ασθενών με ΧΑΠ τα επόμενα χρόνια, αναμένεται να σημειώσει αύξηση κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Στοιχεία από πρόσφατη μελέτη της ομάδας ΧΑΠ, της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας, υπολογίζουν τους πάσχοντες στο 8,4% του γενικού πληθυσμού, δηλαδή περίπου ένα εκατομμύριο 'Eλληνες, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν το γνωρίζουν.
Το κόστος για την πρόληψη και θεραπεία της νόσου είναι τεράστιο και εκτιμάται ότι η ΧΑΠ μπορεί να οδηγήσει σε χρεοκοπία ακόμα και τα πιο εύρωστα και οργανωμένα συστήματα υγείας.
Το αποτέλεσμα είναι η υποβαθμισμένη ποιότητα ζωής των ατόμων αυτών, καθώς η προχωρημένη μορφή της νόσου προκαλεί αναπνευστική ανεπάρκεια, φτάνοντας σε σημείο να τα καθηλώνει στο σπίτι.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό έντυπο European Respiratory Journal σε δείγμα 3.265 ασθενών με ΧΑΠ, επισημαίνει ότι οι πάσχοντες από αυτή μπορεί να υποφέρουν, με αποτέλεσμα η νόσος να επηρεάζει καθοριστικά την ικανότητά τους να πραγματοποιούν οικιακές εργασίες (43%), να κοιμούνται (38%), να μετέχουν σε οικογενειακές δραστηριότητες (34%) και να έχουν σεξουαλική ζωή (30%).
Τι είναι η ΧΑΠ
Το κύριο χαρακτηριστικό της ΧΑΠ είναι η μείωση της ροής του αέρα στους πνεύμονες και κατά συνέπεια η εμφάνιση δυσχέρειας στην εκπνοή και την εισπνοή. Οι αεραγωγοί στενεύουν και ο αέρας παγιδεύεται μέσα στους πνεύμονες με αποτέλεσμα να μην ανανεώνεται.
H ΧΑΠ δεν είναι μία νόσος αλλά είναι μία ομάδα νόσων με κοινά χαρακτηριστικά. Στη ΧΑΠ περιλαμβάνονται η χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα, νόσοι που προκαλούν βλάβη στις αεροφόρες οδούς μέχρι και τα μικρότερα τμήματα τους, που ονομάζονται κυψελίδες. Οι βλάβες που προκαλούν αυτές οι νόσοι δημιουργούν βρογχόσπασμο, δηλαδή σύσπαση των μυών που περιβάλουν τις αεροφόρες οδούς και επομένως τη μείωση της διαμέτρου τους. Επίσης στο εσωτερικό τοίχωμα των βρόγχων παρατηρείται χρόνια φλεγμονή, που επιδεινώνει την κατάσταση. Τέλος οι αδένες που παράγουν βλέννη με σκοπό την ύγρανση των βρόγχων, λόγω της φλεγμονής των αεραγωγών παράγουν πολύ μεγάλες ποσότητες βλέννης και μάλιστα κακής ποιότητας, επιπλέκοντας ακόμη περισσότερο το πρόβλημα. Στο εμφύσημα, το πρόβλημα εντοπίζεται εντελώς περιφερικά, στις κυψελίδες, οι οποίες καταστρέφονται εξ' αιτίας της χρόνιας φλεγμονής. Η βλάβη αυτή είναι μη αναστρέψιμη.
Πώς προκαλείται
Η ΧΑΠ προκαλείται από πολλούς παράγοντες, όμως δύο είναι οι σημαντικότεροι, το κάπνισμα και η μόλυνση της ατμόσφαιρας, ή του περιβάλλοντος εργασίας.
Υπάρχουν βεβαίως και περιπτώσεις κληρονομικού εμφυσήματος αλλά όλες οι υπόλοιπες αιτίες είναι σπάνιες και αυτό δείχνει πόσο σημαντικό ρόλο παίζει ο σημερινός τρόπος ζωής μας, και ιδίως το κάπνισμα, στην ανάπτυξη της νόσου.
Πρώιμη διάγνωση
Η πρώιμη διάγνωση της ΧΑΠ αποτελεί το κλειδί της επιτυχούς αντιμετώπισής της και σίγουρα χαρίζει στον ασθενή μία μοναδική ευκαιρία να αλλάξει τον τρόπο ζωής του. Ο χρόνιος επίμονος βήχας, ιδίως ο πρωινός βήχας, δεν αποτελεί "φυσικό" επακόλουθο του καπνίσματος και δεν πρέπει να αφήνει τον καπνιστή αδιάφορο.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων, γύρω στην ηλικία των 45 ετών παρατηρείται δυσκολία στη αναπνοή κατά την διάρκεια σωματικής άσκησης όπως το ανέβασμα μιας ανηφόρας ή μιας σκάλας. Αυτή η δυσκολία δεν οφείλεται στην ηλικία, ή στην έλλειψη άσκησης όπως πολλοί πιστεύουν αλλά είναι πιθανότατα αποτέλεσμα της χρόνιας φλεγμονής των βρόγχων και αποτελεί ένα από τα πρώτα στάδια της νόσου. Ακόμη, τέτοιοι ασθενείς υποφέρουν από μεγάλη επιδείνωση της αναπνευστικής λειτουργίας κατά την διάρκεια λοιμώξεων του αναπνευστικού. Απότομη επίταση του βήχα, αύξηση των εκκρίσεων και δύσπνοια με ολοένα λιγότερη σωματική κόπωση ίσως να υποδηλώνουν κάποια λοίμωξη και δεν είναι απαραίτητο να συνοδεύονται από πυρετό.
Κάθε ασθενής με ιστορικό έκθεσης σε έναν από τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου που εκδηλώνει αυτά τα συμπτώματα πρέπει να υποβάλλεται σε λειτουργικό έλεγχο της αναπνοής δηλαδή, σπιρομέτρηση και αξιολόγηση του βαθμού απόφραξης των αεραγωγών.
Αίτια υποδιάγνωσης της νόσου
Οι περισσότεροι άνθρωποι με συμπτώματα ΧΑΠ δεν επισκέπτονται τον ιατρό τους και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αγνοούν τελείως τη νόσο, συμβιβαζόμενοι με τις ενοχλήσεις που έχουν, οι οποίες αρχίζουν ήπια και εξελίσσονται σταθερά. Η ενημέρωση λοιπόν του κοινού κρίνεται αναγκαία διότι θα συμβάλλει στην πρώιμη διάγνωση της νόσου πριν αυτή οδηγήσει τον ασθενή σε σημαντική μείωση της αναπνευστικής λειτουργίας που εκδηλώνεται με δύσπνοια.
Θεραπεία
Είναι σημαντική η επαφή με τον ιατρό ήδη από τα πρώιμα στάδια της νόσου γιατί με την κατάλληλη αγωγή και την διακοπή του καπνίσματος πολλές από τις βλάβες θα υποστρέψουν και η ποιότητα ζωής θα καλυτερέψει. Στην πραγματικότητα εάν δεν διακοπεί το κάπνισμα καμία προσπάθεια δεν θα είναι τόσο αποτελεσματική όσο θα θέλαμε και η νόσος θα προχωρά ολοένα προς το χειρότερο. Είναι επίσης σημαντική από τον ασθενή με ΧΑΠ, η εκμάθηση σωστών αναπνευστικών τεχνικών και "σωστού βήχα", δηλαδή βήχα ο οποίος θα απομακρύνει την περίσσεια της βλέννης χωρίς να κουράζει. Η καθημερινή φυσική δραστηριότητα και η σωστή άσκηση θα βοηθήσουν τον ασθενή να νιώσει καλύτερα.
Πολλά διαφορετικά φάρμακα χρησιμοποιούνται σήμερα για την αντιμετώπιση της ΧΑΠ. Με την σωστή συνεργασία με τον ιατρό θα βρεθεί το καλύτερο για την κάθε περίπτωση φάρμακο. Σε γενικές γραμμές τα φάρμακα αυτά διαστέλλουν τους μύες των βρόγχων (βρογχοδιασταλτικά) ώστε να μειώσουν τον βρογχόσπασμο και να διευκολύνουν την αναπνοή, ή δρουν μειώνοντας την φλεγμονή (αντιφλεγμονώδη) που υπάρχει στις αεροφόρες οδούς, ή ρευστοποιούν τις παχύρρευστες εκκρίσεις (βλεννολυτικά) των βρόγχων.
Χορηγούνται με διάφορους τρόπους και με διάφορες συσκευές που σκοπό έχουν να οδηγήσουν την μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα φαρμάκου, με τις λιγότερες παρενέργειες, στο σωστό μέρος δηλαδή στους πνεύμονες.
Βεβαίως είναι σημαντική η αντιμετώπιση των λοιμώξεων με τα κατάλληλα φάρμακα (αντιβιοτικά) και η χορήγηση του αντιγριπικού εμβολίου στις αρχές του Φθινοπώρου. Τέλος ο ιατρός θα κρίνει εάν θα χρειαστεί και υποβοηθητική θεραπεία με χορήγηση οξυγόνου, το οποίο λαμβάνεται με ειδική συσκευή.
ΠΗΓΗ: health.in.gr
Η αλήθεια είναι ότι το εν λόγω άρθρο με ταρακούνησε.... Μωρέ μήπως ήρθε η ώρα? Λέμε τώρα....
