against therapy

Πριν 2 χρόνια έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο against therapy του Mason. ήταν μια αποκάλυψη για μένα. Ήταν όλα όσα τριγυρνούσαν στο μυαλό μου βαλμένα σε μια σειρά . Ο πρώην πρόεδρος της αμερικάνικης ψυχαναλυτικής εταιρείας (αν θυμάμαι καλά) να καταφέρετε εναντίον όλων των μορφών ψυχοθεραπείας. Τα επιχειρήματά του ήταν λίγο πολύ κοινά για όλες τις μορφές ψυχοθεραπείας. Είναι μια σχέση εξουσίας ενός επαγγελματία με κάποιον που μέσα στο πρόβλημά του ψάχνει από κάπου να πιαστεί, αναφέρεται μόνο στη μέση ανώτερη κοινωνική τάξη των δυτικών κοινωνιών, είναι συγκαλυμένα αντιφεμιντική και ρατσιστική σαν διαδικασία, και βασικά γίνεται τόση φασαρία γύρω από αυτή γιατί είναι μια τεράστια βιομηχανία χρήματος. Τελικά εξυπηρετεί πολύ περισσότερο το θεραπευτή παρά τον θεραπευόμενο. Όποιες έρευνες κατά καιρούς στράφηκαν εναντίον της ψυχοθεραπείας δέχτηκαν μαζικά πυρά κερδοφόρων ακαδημαικών και επαγγελματιών ψυχοθεραπευτών κι ο ίδιος ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού "κατηγορήθηκε" πως σαν πιτσιρικάς "πρέπει να έχει μη ασφαλή σχέση με τη μητέρα του". Πρότεινε περισσότερη έμφαση στη βελτίωση των κοινωνικών δομών πρόληψης καθώς και στην ανάπτυξη ομάδων αυτοβοήθειας όπως οι Ανώνυμοι Αλκοολικοί (Στο εξωτερικό γίνεται πανικός από τέτοιες ομάδες για οτιδήποτε).
Από την άλλη υπάρχει ο ερευνητικός αντίλογος πως οι ψυχοθεραπείες "δουλεύουν" έστω κι αν σε μεγάλο ποσοστό στηρίζονται στο placebo καθώς και τα προσωπικά μου βιώματά που μου λεν πως μετά από δουλέιά σε κάποια ομάδα ένιωσα να τακτοποιώ κάποια θέματα στο μυαλό μου.
Δεν έχω να πω τίποτα παραπάνω, απλά πως δεν θέλω να θεωρώ δεδομένο πως η ψυχοθεραπεία δουλεύει, για μένα είναι ανοιχτό το θέμα, δεν θέλω να ξεχνώ πως οι ψυχολόγοι μπορούν να ωφελήσουν πολύ περισσότερο την κοινωνία μέσα από τις έρευνές του και πολύ λιγότερο αν στραφούν μαζικά στην κλινική ψυχολογία και τη ψυχοθεραπεία κι ας ώψεται η κρατική μιζέρια όσων αφορά το σχεδιασμό και την χρηματοδότηση ερευνών και πρόληψης για την ψυχική υγεία.

Ακόμη σε βασανίζει αυτό το βιβλίο του Mason? Δε θα διαφωνήσω ότι σύμμαχος ενός θεραπευτή είναι η ελπίδα του θεραπευόμενου πως με την ψυχοθεραπεία τα πράγματα θα πάνε καλύτερα. Ομως, κι αν η επίδραση placebo παίζει τόσο σημαντικό ρόλο, αυτό σημαίνει ότι η Ψυχολογία είναι λιγότερο επιστήμη από ότι της αναλογεί? Αλλωστε το placebo αποκτά σημασία και γίνεται εργαλείο μόνο κάτω από την ταμπέλα του ειδικού.
Ακόμη και οι φαρμακοβιομηχανίες στηρίζουν πολλά στο placebo. Είναι ένα σπουδαίο εργαλείο! Απλώς ξενίζει επειδή είναι "υπηρεσία, ιδέα" και όχι ντομάτα που την αγοράζουμε από το μανάβη ή χάπι που το παίρνουμε από το φαρμακείο.
Αναφορικά με το που απευθύνεται η ψυχοθεραπεία, να σου θυμήσω την ομαδική θεραπεία που ξεκίνησε λίγο μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο για να καλύψει τις τεράστιες ανάγκες που υπήρχαν για υποστήριξη και με χαμηλό κόστος.
Η ιδέα του Μέησον για τις ομάδες χρήσιμη, αλλά τραβηγμένη στα άκρα (κάτι σαν την παγίδα της διπολικής σκέψης).
Αλλά και στις ατομικές θεραπείες, όλες αυτές οι βραχύχρονες προσεγγίσεις, δεν ήρθαν για να καλύψουν τις ανάγκες ευρύτερων κοινωνικο-οικονομικών στρωμάτων?
Και κάτι τελευταίο: οι έρευνες της κοινωνικής και της πειραματικής ψυχολογίας θα ήταν εργαλεία χωρίς μάστορα αν δεν πήγαιναν στα χέρια των κλινικών ψυχολόγων και των ψυχοθεραπευτών.
Σαν να μου λες να ρθω εγώ να σου φτιάξω τη διαρροή στο σωλήνα νερού της βρύσης του σπιτιού σου που χάλασε χρησιμοποιώντας τον καινούριο κάβουρα που ανακαλύφθηκε.
Αλήθεια, τι είναι κάβουρας???

nido
Πολύ καλά και δυνατά τα επιχειρήματά σου υπέρ της ψυχοθεραπείας. Θα διαφωνήσω μόνο με το τελευταίο που λες, κι από εκεί θα καταλάβεις καλύτερα το όλο πνεύμα μου. Η έρευνα στην κοινωνική και πειραματική ψυχολογία σε κάποιες μόνο περιπτώσεις δίνει υλικό σε ψυχοθεραπείες. Π.χ. στην αγγλία πριν μερικά χρόνια υπήρξε ένα μεγάλο κύμα ερευνών στο να αποδείξει πως το το να φροντίζεις κάποιον συγγενή σου με μόνιμα προβλήματα υγείας είναι ψυχοφθόρο. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη στήριξη των ανθρώπων αυτών μέσα από επισκέψεις στο σπίτι αλλά και την επιχορήγησή τους με κάποιο ποσό μηνιαίως ως αναγνώριση της προσφοράς τους αλλά και της δυσκολίας του έργου τους. Η δικιά μου εργασία στράφηκε στο να αποδείξω πως οι κάμερες ασφαλείας αυξάνουν το καθημερινό άγχος των ανθρώπων. Μια εργασία πιθανόν χρήσιμη για τα υπουργεία υγείας και δικαιοσύνης, ελλάχιστης χρησιμότητας σε έναν ψυχοθεραπευτή. Κάπου, στην αρχή ταυτίζεις την ψυχολογία με τη ψυχοθεραπεία κι αυτό είναι κυρίως που δεν μπορώ να δεχτώ. Η ψυχολογία έχει πάρα πολλούς διαφορετικούς κλάδους, οι έρευνες της μπορούν να συνεισφέρουν σε κάθε έκφανση της ανθρώπινης ζωής και είναι άδικο να την περιορίζουμε μόνο στο χώρο της κλινικής ψυχολογίας και της ψυχοθεραπείας.
Το βιβλίο του Mason δεν με βασανίζει, απλά μου υπενθυμίζει όσα δεν θέλω να ξεχνάω.