Γρήγορα γεύματα: λύση ή π

Μεσογειακή διατροφή και γρήγορα γεύματα

Πριν από 40 χρόνια περίπου πραγματοποιήθηκε η πρώτη παγκόσμια επιδημιολογική έρευνα για την αναζήτηση της σχέσης που υπάρχει μεταξύ των διαιτολογικών συνηθειών και των επιπέδων υγείας των λαών που συμμετείχαν στη μελέτη. Τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας, που έχει μείνει στην ιστορία με το όνομα "Μελέτη των επτά χωρών" και στην οποία συμμετείχε, επίσης, η Ελλάδα, έδειξαν ότι η διατροφή των Ελλήνων εκείνης της περιόδου φαίνεται να έχει ιδιαίτερα προστατευτικό ρόλο ενάντια σε ασθένειες όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και οι καρκίνοι. Η διατροφή αυτή, που σήμερα είναι παγκοσμίως γνωστή με το όνομα «μεσογειακή διατροφή», ήταν πλούσια σε λαχανικά, άγρια χόρτα, φρούτα, όσπρια και δημητριακά, ενώ η κατανάλωση κρέατος γινόταν μόνο λίγες φορές την εβδομάδα (κυρίως, λευκό κρέας και ψάρι). Το λίπος λαμβανόταν στα διάφορα γεύματα κυρίως με τη μορφή ελαιόλαδου. Δεν χρειάζεται λοιπόν να είναι κάποιος ειδικός επιστήμονας για να καταλάβει πως η μόνη σχέση που έχει πλέον σήμερα η διατροφή μας με αυτήν του μέσου 'Eλληνα πριν από 40 χρόνια είναι ότι καταναλώνεται στην ίδια γεωγραφική περιοχή του πλανήτη.

Πώς άλλαξαν οι διαιτολογικές μας συνήθειες;

Παράλληλα όμως με τις αλλαγές στις διαιτολογικές συνήθειες και τα χαμηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας που έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, ανάλογη είναι η αύξηση των προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με αυτό τον τρόπο ζωής, όπως η παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο διαβήτης. Αυτές οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν θα πρέπει να αποδοθούν εξ ολοκλήρου σε μία τάση για υιοθέτηση δυτικών προτύπων διατροφής και συμπεριφοράς. Εξίσου σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση αυτού του φαινομένου είναι το ότι βελτιώθηκε το βιοτικό και οικονομικό επίπεδο του μέσου 'Eλληνα, εισήχθη η μηχανή στο χώρο εργασίας και μετακίνησης και, ταυτόχρονα, μειώθηκε το ποσοστό του πληθυσμού που απασχολείται σε χειρωνακτικές εργασίες ή, γενικά, στην πρωτογενή παραγωγή. Παράλληλα, οι γρήγοροι, αγχώδεις ρυθμοί, χαρακτηριστικό κάθε αναπτυγμένης και, θεωρητικά, υγιούς οικονομίας, και η μείωση του διαθέσιμου χρόνου για δραστηριότητες όπως αυτή του φαγητού άνοιξαν τις πόρτες για τις αλυσίδες ταχυφαγείων και στη χώρα μας. Η εμφάνιση αυτών γίνεται είτε με τη μορφή των αμερικανόφερτων φαστ φουντ είτε με αυτή των περισσότερο παραδοσιακών σουβλατζίδικων.

Τελικά, όμως, τα γρήγορα γεύματα είναι η λύση στο πρόβλημα του περιορισμένου ελεύθερου χρόνου και των πιεστικών ρυθμών εργασίας ή αποτελούν πρόβλημα υγείας που μαστίζει τις ανεπτυγμένες περιοχές του πλανήτη; 'Oταν η ερώτηση αυτή απευθύνεται σε επιστήμονες από το χώρο της υγείας, ο χαρακτηρισμός που αποδίδουν σε αυτό το φαινόμενο είναι "πρόβλημα".
'Oταν όμως η ίδια ερώτηση απευθύνεται στο μέσο εργαζόμενο που τρέχει από το πρωί μέχρι το βράδυ, η απάντηση είναι "λύση", αφού κάθε μέρα έχει να διαλέξει μεταξύ αυτού ή του...τίποτα. Αυτή είναι, ωστόσο, η πραγματικότητα ή μήπως υπάρχει και ο μέσος δρόμος; Μήπως δηλαδή όλα αυτά τα κέντρα γρήγορων γευμάτων έχουν και τη δυνατότητα να μας προσφέρουν τροφή που να βρίσκεται κοντά στα μεσογειακά πρότυπα;

Η απάντηση είναι θετική, εφόσον όμως ο καταναλωτής είναι αποφασισμένος να γυρίσει την πλάτη στους πλούσιους σε λίπος πειρασμούς και έχει τη γνώση που απαιτείται ώστε να κάνει τις σωστές επιλογές.

Κάποιες απλές συμβουλές-κλειδιά για να επιλέξουμε σωστά.

1. Επιλέξτε εστιατόριο γρήγορου φαγητού που διαθέτει μεγάλη ποικιλία σε σαλάτες.
2. Επιλέξτε ποικιλία λαχανικών ωμών ή βρασμένων και αποφύγετε ό,τι είναι πλούσιο σε λευκές και άλλες σάλτσες, κυρίως ανοιχτόχρωμες, που έχουν ως βάση τους την κρέμα γάλακτος ή τη μαγιονέζα.
3. Προσθέστε λίγο ελαιόλαδο στη σαλάτα σας.
4. Επιλέξτε μαύρο ψωμί.
5. Επιλέξτε ζυμαρικά με κόκκινη σάλτσα.
6. Επιλέξτε ψάρι ή κοτόπουλο λίγες φορές την εβδομάδα.
7. Κάντε περιορισμένη χρήση, μία ή δύο φορές την εβδομάδα, του κόκκινου κρέατος.
8. Αποφύγετε τις τηγανητές πατάτες.

Εάν, πάλι, καταφύγετε στα παραδοσιακά σουβλατζίδικα:

1. Ξεκινήστε με μία καλή σαλάτα και προσθέστε λίγο λάδι.
2. 'Eνα καλαμάκι κοτόπουλο ή χοιρινό, από το οποίο θα αφαιρέσετε τα ορατά κομμάτια λίπους, υπερκαλύπτει τις ανάγκες σας σε πρωτεΐνες.
3. Ζητήστε ψημένο ψωμί. Προσδίδει γεύση χωρίς να επιβαρύνει με επιπλέον θερμίδες.
4. Αν είστε λάτρεις της παραδοσιακής πίτας, ζητήστε να ψηθεί χωρίς λάδι.
5. Αποφύγετε τις διάφορες μαγιονέζες ή άλλες λευκές σάλτσες που συνήθως χρησιμοποιούνται. Ζητήστε, καλύτερα, τζατζίκι.
6. Αποφύγετε και πάλι τις τηγανητές πατάτες.


Γιάννης Μανιός
Διατροφολόγος, εργοφυσιολόγος



ΠΗΓΗ: health.in.gr