Ομάδες Υποστήριξης

Ένα απαραίτητο συστατικό στην αντιμετώπιση βουλιμίας, παχυσαρκίας, ανορεξίας.

Αρθρο δημοσιευμένο στο περιοδικό libre, τεύχος Δεκεμβρίου 2004
του Ψυχολόγου Νικόλαου Δοϊρανλή



? Όταν ήμουν παιδί, δεν ήμουν ιδιαίτερα παχύσαρκη, αλλά το περιττό λίπος ήταν ορατό. Η πίεση από τους γονείς και τα αδέρφια μου ? με ανάγκασε? σε ηλικία 11 ετών να προσπαθήσω να περιορίσω το υπερβολικό και άστατο φαγητό. Μέσα σε ένα χρόνο κατάφερα να χάσω πάνω από 15 κιλά, με αποτέλεσμα να έχω γίνει για τους άλλους υπερβολικά αδύνατη, όμως κάθε δική μου ματιά στον καθρέφτη έλεγε ότι πρέπει να χάσω κι άλλα κιλά. Από τα 11 μέχρι τα 21 δεν ξεπερνούσα τα 49 κιλά ( με ύψος 1.65). Από την ημέρα που γνώρισα τον άνθρωπο με τον οποίο είμαι παντρεμένη, η όρεξή μου για φαγητό άλλαξε. Τώρα είμαι 26 ετών, έχω φτάσει τα 85 κιλά, και κάθε μου γεύμα - εδώ και 2 χρόνια- συνοδεύεται από μια επίσκεψη στην τουαλέτα για εμετό. Αποτέλεσμα; κανένα. Ταλαιπωρώ την υγεία μου και τους ανθρώπους που με αγαπάνε. Δίαιτες; Έχω δοκιμάσει άπειρες χωρίς αποτέλεσμα. Ή αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια, δεν έχω δει το δείκτη της ζυγαριάς να κατεβαίνει ούτε ένα γραμμάριο. Και το χειρότερο; Τα περισσότερα βράδια όταν πέφτω να κοιμηθώ, υπόσχομαι στον εαυτό μου ότι θα κάνω τα αδύνατα δυνατά να ξαναβρώ τον παλιό μου εαυτό, και πριν καλά-καλά ολοκληρώσω την σκέψη μου, δεν καταλαβαίνω πως ξαφνικά βρίσκομαι στο ψυγείο και έπειτα στο μπάνιο.....


Ανάμεσα στους αναγνώστες της προσωπικής ιστορίας της Μ., έχω την αίσθηση πως είναι αρκετοί αυτοί που θα αντικρίσουν τον εαυτό τους στον καθρέπτη, με την ίδια ακριβώς ματιά της Μ. Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής (ανορεξία, βουλιμία, παχυσαρκία) αποτελούν ραγδαίως εξελισσόμενα ?φαινόμενα? στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτηρίζει την παχυσαρκία ως την νέα παγκόσμια επιδημία του 21ου αιώνα. Εξίσου αποθαρρυντικά είναι τα δεδομένα στον Ελλαδικό χώρο. Ένας στους τέσσερις έλληνες έχει παραπανίσια κιλά και η αναλογία αυτή αναμένεται μέσα στα επόμενα χρόνια να αυξηθεί δραματικά.

Ζούμε στην εποχή του γρήγορου φαγητού (fast food) την ώρα που η φυσική δραστηριότητα του μέσου ανθρώπου διαρκώς περιορίζεται και εξαντλείται στη διαδρομή από το σπίτι μέχρι το? αυτοκίνητο. Η μυρωδιά ευεξίας που αποπνέει ένας περίπατος στους δρόμους, στην παραλία ή στο βουνό, έχει αντικατασταθεί από τον άψυχο κυλιόμενο διάδρομο των γυμναστηρίων ή ακόμη χειρότερα, από την κοινωνικά αποστειρωμένη τηλεόραση. Η συνεισφορά των ΜΜΕ στην παγκόσμια πραγματικότητα της επιδημίας που ακούει στο όνομα παχυσαρκία, είναι νοσηρά σημαντική. Από τη μια μεριά είναι ο βομβαρδισμός με επιτυχημένα, κοινωνικά και συναισθηματικά καταξιωμένα καλλίγραμμα κορμιά - πρότυπα και από την άλλη μεριά είναι οι διαφημίσεις με τα ινστιτούτα αδυνατίσματος, τα θαυματουργά μηχανήματα παθητικής γυμναστικής, τις δίαιτες εξπρές και τα επαναστατικά χάπια. Ο τηλεοπτικός χρόνος των παραπάνω, έχει σχεδόν πενταπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια και παράλληλα, σε πανελλαδική λίστα διαφημιστικής δαπάνης όλων των εταιρειών, κάθε λογής προϊόντων, τα ινστιτούτα αδυνατίσματος είναι αυτά που φιγουράρουν στις πρώτες θέσεις. Η παγκόσμια αυτή επένδυση που θέλει τον αδύνατο, καλλίγραμμο και κομψό σύγχρονο άνθρωπο ταυτισμένο με την συναισθηματική και κοινωνική καταξίωση, τείνει να πάρει μορφή υστερίας. Η κλεφτή ματιά που θα ρίξουμε στον καθρέπτη, το νούμερο που θα δείξει η ζυγαριά, τείνουν να καθορίσουν όλη τη διάθεση της ημέρας. Αλήθεια, πόσοι από εμάς δεν έχουμε πει τουλάχιστον μία φορά στον εαυτό μας, στο τέλος ενός πλούσιου γεύματος, ότι από?Δευτέρα ξεκινούμε δίαιτα?

Αποτελεί οδυνηρή πραγματικότητα πως μία σοκολάτα ή μία πάστα μπορούν να καθορίσουν την διάθεση ολόκληρης της ημέρας!

Τι συμβαίνει όμως και όλη αυτή η βιομηχανία αδυνατίσματος, δεν έχει ένα μακρόχρονο, μόνιμο επιθυμητό αποτέλεσμα? Γιατί το 80% των ανθρώπων που επιλέγουν να χάσουν βάρος μέσω μια αυστηρής δίαιτας, ξαναπαίρνουν γρήγορα τα παραπανίσια κιλά? Είναι άραγε όλα αυτά τόσο αναποτελεσματικά?

Σύγχρονες έρευνες, αποκαλύπτουν ότι πολλές μέθοδοι είναι βοηθητικές, όχι όμως θαυματουργές! Η ανάγκη που προκύπτει αφορά μια ολιστική αντιμετώπιση του προβλήματος και αυτό το απαραίτητο συστατικό που οι παραπάνω μέθοδοι παραμελούν είναι ο ίδιος ο άνθρωπος και τα συναισθήματα του, είναι τα βαθιά, εσώτερα κίνητρα που οδηγούν σε μια βουλιμική συμπεριφορά. Οι περισσότεροι άνθρωποι (πάνω από 70%) καταφεύγουν στο φαγητό για να εκτονώσουν μια ψυχική ένταση, ένα συναίσθημα θυμού ή απογοήτευσης. Μια ζυγαριά ακριβείας που καταμετρά θερμίδες, με άλλα λόγια μια υποθερμιδική δίαιτα θεωρητικά οφείλει -είτε το θέλουμε είτε όχι- να φέρει αποτέλεσμα στην απώλεια βάρους. Αποτελεί όμως μια λογική, μηχανιστική προσέγγιση που δεν λαμβάνει υπ΄όψιν τον άνθρωπο ως ψυχή με τις λεπτές αποχρώσεις ιδιαιτερότητας και διαφορετικότητας στην προσωπικότητα και στην συμπεριφορά που τον καθιστούν ξεχωριστό από κάθε άλλο άνθρωπο.

Πρώτιστα στην Αμερική και ακολούθως στην Ευρώπη, η ψυχοθεραπεία, ατομική και ομαδική, τα τελευταία χρόνια, φαίνεται να κερδίζει έδαφος στην θεραπεία των διαταραχών πρόσληψης τροφής, είτε ως συμπληρωματική είτε ως μοναδική θεραπεία επιλογής. Ακούγεται (και είναι) λογικό, μιας και η ψυχοθεραπεία αποτελεί την ?τέχνη? του λόγου που προσεγγίζει τον άνθρωπο ως ψυχή, δουλεύοντας με εσώτερα, ενδεχομένως και σκοτεινά κομμάτια του εαυτού.

Σειρά ερευνών στο Τορόντο, την Οξφόρδη, το Κέιμπριτζ καταδεικνύουν πως η βουλιμία και η παχυσαρκία μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με την γνωσιακή συμπεριφορική αλλά και άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις και μάλιστα με σημαντικά μικρό κίνδυνο υποτροπών στο μέλλον.

Μια ομάδα υποστήριξης για τις διαταραχές πρόσληψης τροφής, παρέχει:

* Εκπαίδευση των συμμετεχόντων για τις φυσικές και συναισθηματικές συνέπειες των διαταραχών πρόσληψης τροφής, τους κινδύνους, τις σωματικές και ψυχικές επιπλοκές.

* Εκμάθηση εναλλακτικών και μη δυσλειτουργικών τρόπων συμπεριφοράς.

* Εκμάθηση στρατηγικών αντιμετώπισης και επίλυσης προβλημάτων.

* Υποστήριξη σε ένα ασφαλές περιβάλλον εμπιστοσύνης.

* Μοίρασμα εμπειριών και συναισθημάτων με άλλους ανθρώπους που υποφέρουν από παρόμοια προβλήματα.

* Υποστήριξη, ιδέες και στρατηγικές από άλλους συμμετέχοντες που βρίσκονται σε ποιο προχωρημένο στάδιο αντιμετώπισης.

* Επεξεργασία θεμάτων όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός, η αυτοεκτίμηση, η εικόνα του σώματος κ.α.

Τα οφέλη μιας ομάδας υποστήριξης, ειλικρινά είναι δύσκολο να περιγραφούν λεκτικά. Οι (ψυχο)δυναμικές που αναπτύσσονται μεταξύ των μελών, αποτελούν ίσως το πιο ισχυρό εργαλείο αντιμετώπισης και η στείρα, μηχανιστική καταγραφή τους, δεν επιτρέπει να φανούν οι συναισθηματικές αποχρώσεις με τις οποίες βιώνονται. Σε κάθε περίπτωση, οι ομάδες υποστήριξης, αποτελούν ένα χρήσιμο, σχεδόν απαραίτητο συστατικό στην αντιμετώπιση της βουλιμίας, της παχυσαρκίας, της ανορεξίας.

Μια παλιά ταινία έλεγε ?τα όμορφα χωριά, όμορφα καίγονται?. Ας μου επιτραπεί η παράφραση? ?τα ψυχολογικά χωριά, ψυχολογικά καίγονται?.

[Edited on 25/1/05 by nido]

Μπορεί κανείς να μου συστήσει έναν ψυχολόγο ή ψυχίατρο που να ειδικεύεται σε προβλήματα επεισοδιακής υπερφαγίας στα Χανιά;

Κάτια δυστυχώς δε γνωρίζω κάποιον συνάδελφο στην ευρύτερη περιοχή της Κρήτης. Γενικά, είναι ελάχιστοι οι ψυχολόγοι που ειδικεύονται σε θέματα διαταραχών πρόσληψης τροφής.

Ελπίζω κάποιο άλλο μέλος του φόρουμ να γνωρίζει κάτι και να μπορέσει να σε κατατοπίσει.

ΥΓ. Καλώς ήλθες στο eatingdisorders.gr!

ο καλητερος γιατρος στην Ελλαδα ειναι αυτος που με βοηθησε να γινω αρκετα καλα σημερα και να εχω παψει να κανω εμετους και βλακωδεις διαιτες. Τον γνωρισα οταν εκανα πρακτικη καθως τελειωσα το τμημα της ψυχολογιας, ειναι ψυχιατρος, ψυχοθεραπευτης και διευθυντης ενος δημοσιου κεντρου ψυχοθεραπειας στην Αθηνα. Που σημαινει οτι ειναι δωρεαν. Φυσικα για να δεχτει να σε παρακολουθει σου ζητα να κανεις παραλληλη ατομικη ψυχοθεραπεια και μπορει να σου συστησει ψυχολογο εμπειρο απο Χανια που σιγουρα θα γνωριζει. Εμενα με εστειλε σε μια καταπληκτικη ψυχολογο που μου αλλαξε την ζωη μου. Τον ψυχιατρο τον βλεπω μια φορα τον μηνα για την φαρμακευτικη αγωγη και για καλυψη των ζητηματων τησ διατροφικησ διαταραχης. Γιατι η διαταραχη διατροφης προερχεται απο σαφως την εικονα και την αντιληψη που εχουμε για τον εαυτο μας, ζητηματα που τα καλυπτω με την ψυχολογο μου. Γιατι τωρα πια εχω πειστει οτι αν εχω καλυτερη εικονα για μενα, θα παψω να νιωθω χοντρη, ασχημη, να τρωω σαν ζωο και να το μετανιωνω κτλπ, κτλπ.
Σας μιλαω ειλικρινα, αυτοι οι δυο ανθρωποι μου αλλαξαν την ζωη!!! οποια θελει να της μιλησω για αυτον τον γιατρο ας στειλει στο [email protected]

mika σου εχω στειλει email αλλα δεν ξερω αν το ελαβες-ειμαι λιγο σκραπας στους υπολογιστες...Αν το ελαβες οταν μπορεσεις απαντησε μου.Θελω ενα γιατρο που να εχει αντιμετωπισει ασθενεις με βουλιμικα επεισοδια, εχω κουραστει με τους ασχετους...Ελπιζω ο δικος σου να βοηθησει κ μενα.Και οποιος αλλος γνωριζει και μπορει να προτεινει,please.Καλη τυχη στην προσπαθεια σου mika.Φιλια

Myrto, αν θέλεις πες μου σε ποια πόλη βρίσκεσαι να δω τι μπορώ να σου προτείνω.
Επίσης θέλω να σε ρωτήσω αν ψάχνεις ψυχολόγο, ψυχίατρο ή κάποιον άλλον ειδικό.

Ακόμη: πρόκειται για θέμα βουλιμίας, παχυσαρκίας ή ανορεξίας?

Σε ευχαριστω πολυ. Βουλιμια, με μεγαλες αυξομειωσεις βαρους και ψαχνω ψυχιατρο στη θεσσαλονικη αλλα μεχρι και αθηνα μπορω να κατεβαινω 2 φορες το μηνα.

nido έχεις να προτείνεις ψυχίατρο στην περιοχή της Αθήνας που να χει εμπειρία
σε θέματα παχυσαρκίας?

Μυρτώ και Bionic, τόσο η παχυσαρκία όσο και η βουλιμία αποτελούν καταστάσεις που αντιμετωπίζονται ψυχοθεραπευτικά και όχι φαρμακευτικά.
Τουλάχιστον αυτό λέει η δική μου εκτίμηση και εμπειρία δουλειάς με διαταραχές πρόσληψης τροφής κατά τα τελευταία 7-8 χρόνια. ίσως άλλοι ειδικοί να διαφωνήσουν, όμως πραγματικά, δε βρίσκω πιο το νόημα μιας φαρμακευτικής(ψυχιατρικής) παρέμβασης σε τέτοια προβλήματα.

Για τον λόγο που αναφέρω, είναι σπάνιο εώς απίθανο να βρείτε ψυχίατρο με σχετική εξειδίκευση στο θέμα.

Μυρτώ, αν τυχόν ενδιαφερθείς για ψυχολογική παρέμβαση, μπορώ να σου στείλω με πριβέ μήνυμα πληροφορίες, για ατομική θεραπεία. Εάν ενδιαφέρεσαι για ομάδες υποστήριξης, έχω βάλει και σχετική ανακοίνωση εδώ στο σάιτ για κάποιες ομάδες που διοργανώνω, αλλά και πάλι αν έχεις απορίες, μπορώ αν θέλεις να σου δώσω περαιτέρω πληροφορίες.

Βιονικ, αν θέλεις τηλέφωνα ψυχοθεραπευτών Αθήνας, μπορώ επίσης να σου δώσω πληροφορίες με πριβέ μήνυμα.

Η ιατρική υποστήριξη (πχ απαραίτητες εξετάσεις κατά την πορεία μιας δίαιτας) μπορεί να γίνει από οποιονδήποτε ειδικό παθολόγο. Εάν, Μυρτώ, δεν έχεις κάποιον δικό σου παθολόγο που να εμπιστεύεσε την κατάρτιση ή την εμπειρία του, μπορώ επίσης να σου προτείνω.
Για Αθήνα, γνωρίζω και εμπιστεύομαι κάποιον γιατρό/παθολόγο που άφησε την ιατρική και πλέον δουλεύει ως ψυχοθεραπευτής, η διπλή ιδιότητα του οποίου, ίσως είναι ιδιαίτερα χρήσιμη.

ΥΓ. Ενδέχεται να μη μπορέσω να μπω στο φόρουμ για λίγες μέρες, οπότε ζητώ προκαταβολιλά συγνώμη, εάν αργήσω να απαντήσω σε περαιτέρω μηνύματα σας.

Εδώ θα ήθελα και εγω να σας πω οτι έχω κάνει 3 χρόνια αναλυση στο κέντρο ΑΚΜΑ Π.Φάληρο( Αθηναικο Κεντρο Μελετης Ανθρωπου ) μετα απο πολλες ( χρονια) ατομικες προσπάθειες ψυχαναλυσης σε διαφορους αλλους ψυχολογους .
Η αποψη μου πανω στο θεμα της ψυχαναλυσης σε σχεση με την παχυσαρκια είναι το Α και το Ω .
Δεν θα ήθελα να πω συγκεκριμένα ονόματα ψυχολογων - ψυχιατρων του ΑΚΜΑ που με βοηθησαν γιατι αυτο ειναι θέμα του καθε ανθρωπου, αλλα αυτο που μπορω να πω είναι οτι οταν πηγα εκει με τοποθετησανε στην ποιο σωστη και καταλληλη Ομαδα .
Η αληθεια ειναι οτι τα πραγματα οταν πραγματικα αποφαζιζεις να κανεις σοβαρα βηματα για το εαυτο σου ειναι πολυ ζορικα και το σιγουρο οτι πρεπει να εισαι διατεθημενος οτι εκει δεν θα πας για να σου χάιδευουν τα αφτια ..........................
Αυτη ειναι η δικη μου αποψη .

Nido θα ήθελα να μου στείλεις ότι μπορείς. Όσον αφορά το θέμα του ψυχιάτρου ή ψυχολόγου, είμαι υπέρ του πρώτου για πολλούς λόγους μεταξύ των οποίων δεν είναι σε καμια περίπτωση τα φάρμακα. Μου προξένησε μάλιστα μεγάλη εντύπωση το ό,τι ταύτισες την ψυχιατρική με τη φαρμακευτική παρέμβαση, κτ που σίγουρα δεν ισχύει. Παρ'όλα αυτά είμαι ανοιχτή και σε άλλες προτάσεις. Θα περιμένω απάντηση. Φιλιά