Ποίηση και κατάθλιψη - Ψυχασθένεια και λογοτεχνία - Μια διαχρονική αμοιβαιότητα
....
Μια πρώτη διαπίστωση που θα μας οδηγήσει σε ένα καίριο ερώτημα: από τον Όμηρο και τους αρχαίους Τραγικούς μέχρι το έργο των Γάλλων και Ελλήνων Σουρεαλιστών του 20ου αιώνα, περνώντας από το Σαιξπηρικό θέατρο και τον Άμλετ, αλλά και από τον Baudelaire ή τον Rimbaud του 19ου αιώνα μέχρι τον δικό μας Βιζυηνό και τον Καρυωτάκη, γιατί η κατάθλιψη και γενικά η ψυχασθένεια αποτέλεσαν προνομιακό πεδίο έμπνευσης για τη λογοτεχνία, σε διαπλοκή μάλιστα με τα συγκλονιστικότερα ερωτήματα για την Ιστορία και την Ύπαρξη που μπορούσε να θέσει ένα έργο, ως ύψιστη πρόκληση για στοχασμό;
Η αμοιβαιότητα ανάμεσα στις δυο όχθες επέτρεπε σε κάθε καινούριο φως να αποκαλύψει καινούριες όψεις τους. Η λέξη και η έννοια "τρέλα" μπορούσε να πάρει διαφορετική σημασία, ανάλογα με τις περιστάσεις.
Για τους Έλληνες, το βλέπουμε στις ελληνικές τραγωδίες, είναι ένα λειτουργικό σύμβολο, μια τελετουργική σύνδεση με τους θεούς και υπάρχει ο διαχωρισμός ανάμεσα στους "τρελούς του Θεού" και τους "δαιμονισμένους". Ο Ορέστης, μέσα από τη δοκιμασία στην αναζήτηση δικαιοσύνης ως εντεταλμένος του Απόλλωνα και στη συνέχεια μέσα από την τιμωρία από τις Ερινύες, βιώνει και τις δύο όψεις.
Υπάρχει όμως και μια τρίτη σημασία που επενδύεται στην τρέλα: είναι η εξέγερση ενάντια στην καθεστηκυία τάξη. Περιλάμβανε εκείνους που βάζουν την πίστη στις αρχές και στους νεκρούς πάνω από την πίστη στους ζωντανούς και την εξουσία τους. Υπάρχουν εκείνοι που αρνούνται να δεχτούν τον κόσμο όπως είναι: η γραμμή της Αντιγόνης φτάνει μέχρι την Αναγέννηση, τον τρελό του Βασιλιά Ληρ και τον Άμλετ, αλλά και μέχρι τις μέρες μας, επιβαρυμένη από την παθογένεια της σύγχρονης μεγαλούπολης του καπιταλισμού και το "spleen" του Baudelaire, τον ετεροκαθορισμό και την αγωνία της εσωτερικής και εξωτερικής εξορίας ενός Βιζυηνού ή ενός Καρυωτάκη, και στη συνέχεια την επιθυμία για υπέρβαση των Σουρεαλιστών και τη ματαίωση των ηττημένων των συγκαιρινών.
http://www.iatronet.gr/article.asp?art_id=1322