Οσοι ασκούν ανελέητη κριτική στα πάντα χωρίς να προτείνουν αντίστοιχες λύσεις είναι κάτι σαν βαμπίρ του συναισθήματος: αντλούν ευχαρίστηση από τη δυστυχία που προκαλούν στους γύρω τους. Μια από τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν είναι να εισάγουν στην κουβέντα στρεβλώσεις της πραγματικότητας, έτσι ώστε οι συνομιλητές τους να τις υιοθετούν και να καταθλίβονται.
Οι μίζεροι άνθρωποι συνηθίζουν να χρησιμοποιούν απόλυτες φράσεις («Είσαι ένας αδιόρθωτος εγωιστής»), καταφεύγοντας σε γενικεύσεις («Ξέχασες να αγοράσεις αλάτι. Ούτε για τα ψώνια στο σουπερμάρκετ δεν είσαι ικανός»), υποβαθμίζοντας τη σημασία μιας επιτυχίας («Αυτή τη φορά ήσουν τυχερός, αλλά η τύχη δε θα είναι πάντα με το μέρος σου») και
εξαπολύοντάς προσωπικές επιθέσεις («Κάτι θα έχεις κάνει λάθος»). Με αυτόν τον τρόπο καταφέρνουν, σταδιακά και διακριτικά, να εξαφανίσουν κάθε ίχνος αυτοεκτίμησης από το συνομιλητή τους. Επίσης απολαμβάνουν να τρομοκρατούν τους άλλους: οποιαδήποτε αναποδιά, ένταση ή πρόβλημα το παρουσιάζουν ως προάγγελο μιας μεγάλης καταστροφής. Η συμβίωση με αυτούς τους ανθρώπους μας κάνει να νιώθουμε ότι ζούμε σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού.
Αυτοί τη βγάζουν καθαρή. Μάλιστα κάποιοι από αυτούς, ενώ σπέρνουν τον πανικό γύρω τους, οι ίδιοι φαίνεται να ζουν πίσω από ένα προστατευτικό τείχος. Κι αυτό γιατί, παρ' όλο που εμφανίζονται ηττοπαθείς και απαισιόδοξοι για τους άλλους, κατά βάθος αισιοδοξούν για τη δική τους
τύχη.
Ο καθηγητής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνιας και συγγραφέας βιβλίων αυτοβοήθειας Μάρτιν Σέλιγκμαν φωτίζει αυτό το παράδοξο με ένα παράδειγμα. Σε μια από τις έρευνές του οι ερωτηθέντες εκτίμησαν γύρω στο 50% τον κίνδυνο να ξεσπάσει μέσα στην επόμενη δεκαετία πυρηνικός πόλεμος και γύρω στο 80% την πιθανότητα να αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής τους. Δηλαδή μια Κασσάνδρα μπορεί να πιστεύει ότι το τέλος του κόσμου έρχεται αλλά η ίδια θα επιβιώσει σαν τις κατσαρίδες. Όταν ο Γκαίτε έγραψε τα Πάθη του νεαρού Βέρθερου σε ηλικία 25 ετών, ορισμένοι αναγνώστες του αυτοκτόνησαν. Ο ίδιος έζησε μέχρι τα 82 του, ευτυχισμένος και αισιόδοξος.
Η μιζέρια δυσκολεύει την προσαρμογή, γιατί δημιουργεί προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις. Η συμβίωσή μας με μια Κασσάνδρα μάς απομυζεί τόση ενέργεια, που τελικά το ένστικτο της επιβίωσης κυριαρχεί και φεύγουμε τρέχοντας.
Μια πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη από τα Πανεπιστήμια της Στοκχόλμης και της Οξφόρδης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μια αυτοκτονία σε ένα γραφείο αυξάνει τον κίνδυνο να αποφασίσει να θέσει τέλος στη ζωή του και κάποιος από τους συναδέλφους του αυτόχειρα. Όπως το έθεσε μια από τις επικεφαλής της έρευνας, η Μόνικα Νόρντβικ D: «Η αρνητική οπτική του κόσμου είναι πιο μεταδοτική από ό,τι πιστεύαμε».
(Απο το περιοδικο Focus)
