Αναγνώριση τίτλου "Ψυχολόγου"

[JimHellas]

Ποιες είναι οι απαιτήσεις στην Ελλάδα για να αναγνωριστεί κανείς ως "Ψυχολόγος"; Στο site του Ελληνικού Συνδέσμου Ψυχολόγων (www.psy.gr) δεν αναφέρουν τίποτα για το θέμα αυτό... :-?

Για παράδειγμα στην Κύπρο (όπου μόλις τελείωσα το πτυχίο μου στην Ψυχολογία) ζητάνε 4 χρόνια BA + 2 χρόνια MA + 1200 ώρες πρακτικής άσκησης... Τι ισχύει στην Ελλάδα;

Ευχαριστώ εκ των προτέρων! :)

[harry-hydra]

Aρχικώς μπήκες σε ιστοσελίδα που δεν παρέχει όλες τις πληροφορίες. Ο επίσημος σύλλογος που αναγνωρίζεται από το Ελληνικό Κράτος, την EFPA και όλους τους διεθνείς επιστημονικούς και επαγγελματικούς οργανισμούς είναι ο Σύλλογος Ελλήνων Ψυχολόγων.
Μπες στο site www.seps.gr και αν έχεις απορίες ξαναπόσταρε.

Χάρης Πίσχος
Πρόεδρος Συλλόγου Ελλήνων Φοιτητών Ψυχολογίας
www.gpsa.gr

[bijoux]

Ίσως θα σε βοηθούσε να μπεις και στην σελίδα του Πανελλήνιου Ψυχολογικού Συλλόγου www.psy.gr
Εκεί υπάρχουν οδηγίες για τα δικαιολογητικά που χρειάζονται για να αποκτήσεις άδεια.
;)

[JimHellas]

@bijoux Μα... στο πρώτο μου μήνυμα αναφέρω ότι πήγα στο psy.gr και δεν βρήκα τίποτα... :-S

@Χάρης Πίσχος Πήγα στην ιστοσελίδα του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και το μόνο που βρήκα είναι και πάλι τα δικαιολογητικά για να γίνεις μέλος εκεί. Φαντάζομαι όμως ότι η αναγνώριση του τίτλου έρχεται εφόσον είσαι μέλος σε αυτόν τον αναγνωρισμένο Σύνδεσμο, έτσι;

Κάτι άλλο που θέλω να ρωτήσω είναι τις απαιτήσεις της Άδειας Ασκήσεως Επαγγέλματος. Εκτός από αναγνωρισμένο πρώτο πτυχίο τι άλλο ζητάνε; Ρωτάω επειδή γνωρίζω ότι μέχρι και πριν από λίγα χρόνια (δυστυχώς κατά τη γνώμη μου) έδιναν άδειες ασκήσεως επαγγέλματος σε \"ψυχολόγους\"με μόνο το πρώτο πτυχίο! Τι έχει αλλάξει τώρα;

Και πάλι ευχαριστώ :)

[harry-hydra]

Μάλλον έψαξες σε λάθος πεδίο. Ξαναμπές στο ίδιο site και δες στην ενότητα επαγγελματικά θέματα.
Θα βρεις όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που χρειάζεσαι. Αν παρ\' όλα αυτά δεν βρεις άκρη πάρε τηλέφωνο, η γραμματέας είναι πολύ εξυπηρετική.

Χάρης Πίσχος
Πρόεδρος Συλλόγου Ελλήνων Φοιτητών Ψυχολογίας
www.gpsa.gr

[bijoux]

Αφού στην κεντρική σελίδα του www.psy.gr έχει σύνδεση με τίτλο \'έκδοση άδειας\'!..
Πάντως, μόνο το βασικό πτυχίο (αναγνωρισμένο) είναι απαραίτητο.

[eudokia]

JimHellas, καλησπέρα
για να μπορέσει κάποιος να αναγνωριστεί ως ψυχολόγος στην Ελλάδα -να πάρει δηλ άδεια ασκήσεως επαγγέλματος απο το ελληνικό κράτος- πρέπει να έχει κάνει τις βασικές του σπουδές ψυχολογίας σε Ελληνικό Παν/μιο ή σε ξένο Παν/μιο το οποίο να αναγνωρίζεται απο το Ελληνικό κράτος και τον ΔΟΑΤΑΠ.

[JimHellas]

Σας ευχαριστώ... είχα ψάξει λάθος στο site φαίνεται... :)

Άρα όταν λέει \"Επίσημο αντίγραφο (όχι φωτο-αντίγραφο) του τίτλου σπουδών\" μιλάει για πρώτο πτυχίο μόνο;;; Περίεργο μου φαίνεται (και επικίνδυνο, να πω την αλήθεια...)

Όπως και να έχει, ευχαριστώ και πάλι :)

[χριστιαλένα]

πολυ επικινδυνο οντως.......WELLCOME TO GREECE!!!!!

[mirannta]

Βρε παιδιά,
γιατί επικίνδυνο? εγώ δεν έχω ακούσει κανέναν στην Ελλάδα να έχει πάθει κάποιο κακό από ψυχολόγο (για οριτζινάλ λέμε τώρα...). Και άλλωστε έχει ειπωθεί και άλλες φορές ότι ο ανταγωνισμός στην αγορά εργασίας ωθεί μεγάλη μερίδα των ψυχολόγων (αν όχι όλους) να κάνουν μεταπτυχιακές σπουδές. Και να τονίσω ότι για να πιάσουν μια θέση ως έμμισθοι σε μια δομή ή πλαίσιο (πέρα του δημοσίου που έτσι&αλλιώς είναι λίγες οι θέσεις) οι περισσότεροι εργάζονται εθελοντικά για τουλάχιστον ένα χρόνο!!! (ορίστε και η πρακτική άσκηση)....απλά τα πράγματα δεν είναι θεσμοθετημένα. Η ανάγκη και οι συνθήκες, όμως βλέπετε, φέρνουν σε ισορροπία την ισχύουσα κατάσταση.

Τώρα, το γεγονός ότι το μαστερ δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την άδεια στην Ελλάδα, νομίζω ότι είναι επικίνδυνο για τους ίδιους τους ψυχολόγους και τα επαγγελματικά τους δικαιώματα, διότι φαντάζει πολύ απλό στον καθένα άσχετο να γίνει ψυχολόγος....ένα πτυχιάκι φαίνεται λίγο....και τελειώνει μια οποιοδήποτε φιλοσοφική ή κάποιο ιδιωτικό και έχει παράπονο μετά που το κράτος δίνει μόνο στους πτυχιούχους της ψυχολογίας την άδεια...


Πάντως, δεν είναι επικίνδυνο ένα κράτος να σου δίνει τη δυνατότητα να εργαστείς πάνω σε αυτό που έχεις σπουδάσει από τα 23-24, αλλά το αντίθετο (στα 33-34). Και αν στους συναδέλφους στα κράτη που θέλουν τόσες σπουδές και (τονίζω) χρήματα για να δώσουν άδεια, κάποια μέρα ξυπνήσει μέσα τους η κοινωνική δικαιοσύνη, ίσως τότε να εξυμνούν την Ελλάδα για αυτή της την πολιτική.
Δεν σημαίνει ότι επειδή η Αγγλία και η Αμερική ακολουθούν ένα συγκεκριμένο πρότυπο, είναι και το ποιο σωστό. (Θυμηθείτε, ή μάθετε ότι στις ΗΠΑ, έχουν δημιουργηθεί παρακλάδια σπουδών που ειδικεύονται στις ανακρίσεις και τους βασανισμούς-να ανοίξουμε και εδώ ένα τέτοιο μεταπτυχιακό για να γίνουμε ανώτεροι σαν κι αυτούς????)
Συμφωνώ, ότι ορισμένες ανάγκες οδήγησαν στην επιμήκυνση των σπουδών, αλλά ήταν πραγματικά η ανάγκη για πιο εξειδικευμένους επιστήμονες ή για περισσότερα δίδακτρα????

Εμένα μια χαρά μου φαίνονται τα πράγματα στην Ελλάδα....όποιος τελειώνει ψυχολογία από ελληνικό τμήμα ψυχολογίας ή από αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο του εξωτερικού, παίρνει άδεια. Οι λοιποί όχι!
και από εκεί και πέρα, οι εργοδότες μπορούν να κρίνουν σύμφωνα με τις περαιτερω σπουδές και την εμπειρία του κάθε συναδέλφου, ποιος είναι πιο κατάλληλος για μια θέση.

[PETRAN]

Originally posted by mirannta
Βρε παιδιά,
γιατί επικίνδυνο? εγώ δεν έχω ακούσει κανέναν στην Ελλάδα να έχει πάθει κάποιο κακό από ψυχολόγο (για οριτζινάλ λέμε τώρα...). Και άλλωστε έχει ειπωθεί και άλλες φορές ότι ο ανταγωνισμός στην αγορά εργασίας ωθεί μεγάλη μερίδα των ψυχολόγων (αν όχι όλους) να κάνουν μεταπτυχιακές σπουδές. Και να τονίσω ότι για να πιάσουν μια θέση ως έμμισθοι σε μια δομή ή πλαίσιο (πέρα του δημοσίου που έτσι&αλλιώς είναι λίγες οι θέσεις) οι περισσότεροι εργάζονται εθελοντικά για τουλάχιστον ένα χρόνο!!! (ορίστε και η πρακτική άσκηση)....απλά τα πράγματα δεν είναι θεσμοθετημένα. Η ανάγκη και οι συνθήκες, όμως βλέπετε, φέρνουν σε ισορροπία την ισχύουσα κατάσταση.

Τώρα, το γεγονός ότι το μαστερ δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την άδεια στην Ελλάδα, νομίζω ότι είναι επικίνδυνο για τους ίδιους τους ψυχολόγους και τα επαγγελματικά τους δικαιώματα, διότι φαντάζει πολύ απλό στον καθένα άσχετο να γίνει ψυχολόγος....ένα πτυχιάκι φαίνεται λίγο....και τελειώνει μια οποιοδήποτε φιλοσοφική ή κάποιο ιδιωτικό και έχει παράπονο μετά που το κράτος δίνει μόνο στους πτυχιούχους της ψυχολογίας την άδεια...


Πάντως, δεν είναι επικίνδυνο ένα κράτος να σου δίνει τη δυνατότητα να εργαστείς πάνω σε αυτό που έχεις σπουδάσει από τα 23-24, αλλά το αντίθετο (στα 33-34). Και αν στους συναδέλφους στα κράτη που θέλουν τόσες σπουδές και (τονίζω) χρήματα για να δώσουν άδεια, κάποια μέρα ξυπνήσει μέσα τους η κοινωνική δικαιοσύνη, ίσως τότε να εξυμνούν την Ελλάδα για αυτή της την πολιτική.
Δεν σημαίνει ότι επειδή η Αγγλία και η Αμερική ακολουθούν ένα συγκεκριμένο πρότυπο, είναι και το ποιο σωστό. (Θυμηθείτε, ή μάθετε ότι στις ΗΠΑ, έχουν δημιουργηθεί παρακλάδια σπουδών που ειδικεύονται στις ανακρίσεις και τους βασανισμούς-να ανοίξουμε και εδώ ένα τέτοιο μεταπτυχιακό για να γίνουμε ανώτεροι σαν κι αυτούς????)
Συμφωνώ, ότι ορισμένες ανάγκες οδήγησαν στην επιμήκυνση των σπουδών, αλλά ήταν πραγματικά η ανάγκη για πιο εξειδικευμένους επιστήμονες ή για περισσότερα δίδακτρα????

Εμένα μια χαρά μου φαίνονται τα πράγματα στην Ελλάδα....όποιος τελειώνει ψυχολογία από ελληνικό τμήμα ψυχολογίας ή από αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο του εξωτερικού, παίρνει άδεια. Οι λοιποί όχι!
και από εκεί και πέρα, οι εργοδότες μπορούν να κρίνουν σύμφωνα με τις περαιτερω σπουδές και την εμπειρία του κάθε συναδέλφου, ποιος είναι πιο κατάλληλος για μια θέση.

Ναι ok αλλά το επιχείρημα «η πολύ μετεκπαίδευση στη ψυχολογία είναι κακή γιατί δίνεις λεφτά» δεν στέκι και πολύ… για να συνεχίσεις ειδίκευση στην Αγγλία η στην Αμερική (που αναφέρεις) δεν δίνεις λεφτά αλλά ΠΕΡΝΕΙΣ λεφτά. Με το που παίρνεις bachelor (και άμα είσαι αρκετά άξιος-έχεις καλούς βαθμούς κλπ.) και ο στόχος είναι για κλινική η συμβουλευτική ψυχολογία, η περαιτέρω πρακτική-εκπαίδευση πάει κάπως έτσι…1-2 χρονιά full-time απασχόληση σαν assistant psychologist σε ανάλογη κλινική με μισθό να κυμαίνεται μεταξύ των 1000-1200 pounds και ύστερα η ειδίκευση στην κλινική ψυχολογία (η συμβουλευτική ψυχολογία) μέσω του standard τριετούς διδακτορικού προγράμματος DClinPsy όπου ο μισθός κυμαίνεται περί των 1000-1500 μηνιαίως. Όχι άσχημα!


Και επιτελούς ας σταματήσει αυτή η τρέλα με την ψυχολογία στην Ελλάδα…!το ίδιο δηλαδή είναι ένα 4αετες πτυχίο συν την -νταξει μωρέ- off-the-record αμφιβόλου ποιότητας μονοετή πρακτική με την standardized Αγγλική 8-9ετη full-time εκπαίδευση που περιεγραψα παραπάνω??? Πρόσφατα άνοιξα ένα χρυσό οδηγό στους «ψυχολόγους» και το τι τέρατα είδα δεν λέγεται…το τι ειδικεύσεις «δραματοθεραπειών-μουσικοθεραπειών-whateve θεραπειών» υπάρχουν δεν λέγεται…άντε και στα Ταρο, στην οστεομαντεία και την κρυσταλλοθεραπεία παιδιά. Φαντάζομαι ότι όλοι αυτοί οι ψυχολόγοι με τα whatever μονοετή μπουρδοmaster τους είναι εφάμιλλοι και ισάξιοι με έναν Αγγλο doctor of clinical psychology (ναι αυτόν με την 9ετη full-time εκπαίδευση) και γνωρίζουν όλες τις ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις και μεθόδους παρέμβασης (και είναι και αρκετές και απαιτούν και αρκετή πείρα…) καθώς και τρόπους αξιολόγησης…Είμαι σίγουρος ότι όλοι αυτοί μπορούν να διαγνώσουν με σιγουριά τις μυριάδες των καταστάσεων, γνωρίζουν τις βασικές νευροεπιστημες, έχουν γνώσεις ψυχοφαρμακολογίας ώστε να εργασθούν παράλληλα και συνεργατικά με τον ψυχίατρο η/και τον νευρολόγο , μπορούν να εργασθούν με ψυχωτικές διαταραχές, μαθησιακές δυσκολίες, ανίες, διατροφικές διαταραχές....


Ναι δεν είναι επικίνδυνο…είναι φοβερά επικίνδυνο! Σκέψου δηλαδή ο άλλος να είναι 55αρης καταθλιπτικός κύριος που σκέπτεται πολύ σοβαρά να αυτοκτονήσει και απέναντι του να έχει την 24αχρονη φρέσκια απόφοιτη (ναι αυτή που πέρασε τα μισά μαθήματα με αντιγραφή χμμμ.) και την φοβερή διετή πείρα (ναι αυτήν που δεν την θυμάται κανείς στο νοσοκομείο που έκανε την πρακτική…χμμμ….).

Γι’αυτο και ο ψυχολόγος πρέπει να είναι τουλάχιστον 33αρης με βαριά εκπαίδευση και πείρα και όχι χαριτωμένος/χαριτωμένη 22αχρονος/22αχρονη! Μάλλον δεν είναι ηλίθιοι οι Άγγλοι και οι Αμερικάνοι που το έχουν έτσι ε!?

[alexis-30]

καλά αυτά που λες, αλλά να σου υπενθυμίσω ότι τα μονοετή μπουρδελομάστερ που αναφέρεις προέρχονται ως επί το πλείστον από την Αγγλία την οποία εξυμνής. η άλλη μεγάλη διαφορά είναι ότι στο εξωτερικό πληρώνεσαι για την κλινική σου άσκηση ενώ στην ελλάδα όχι. αλήθεια πως τα έβγαλες 9 τα χρόνια της κλινίκής άσκησης? 5 είναι. τόσα είναι και για λήψη διδακτορικού στην ελλάδα. επίσης το μπάτσελορ στην αγγλία είναι 3 έτη, οπότε σε 8 χρόνια έχεις διδακτορικό. όσα και στην ελλάδα.

[PETRAN]

Originally posted by alexis-30
καλά αυτά που λες, αλλά να σου υπενθυμίσω ότι τα μονοετή μπουρδελομάστερ που αναφέρεις προέρχονται ως επί το πλείστον από την Αγγλία την οποία εξυμνής. η άλλη μεγάλη διαφορά είναι ότι στο εξωτερικό πληρώνεσαι για την κλινική σου άσκηση ενώ στην ελλάδα όχι. αλήθεια πως τα έβγαλες 9 τα χρόνια της κλινίκής άσκησης? 5 είναι. τόσα είναι και για λήψη διδακτορικού στην ελλάδα. επίσης το μπάτσελορ στην αγγλία είναι 3 έτη, οπότε σε 8 χρόνια έχεις διδακτορικό. όσα και στην ελλάδα.

Πρώτον, τα μονοετή «μπουρδοmaster» (και όχι μπουρδελomaster!λολ) λειτουργούν πράγματι ως επί το πλείστον στην Αγγλία, αλλά δεν προβλέπεται από το BPS η υποχρεωτική εκπλήρωση τους ώστε να υπάρξει ειδίκευση σε κάποιο τομέα (όπως κλινική η συμβουλευτική ψυχολογία). Για την ειδίκευση στην εκπαιδευτική η στην οργανωτική-εργασιακή ψυχολογία, η εκπαίδευση γίνεται πράγματι υπό την μορφή ειδικού 1ετους η 2ετους master που στην συνέχεια οδηγεί σε 2ετη πρακτική κάτω από την εποπτεία ανάλογου ψυχολόγου. Όλα αυτά τα πτυχία όμως δεν έχουν καμιά σχέση με τα οποιαδήποτε μονοετή master που υπάρχουν για την απόκτηση κάποιας γνώσης και μόνο (και που δεν προβλέπονται από το BPS να οδηγούν σε απόκτηση εξειδίκευσης). Εγώ ας πούμε έχω τελειώσει ψυχολογία και έχω κάνει master στην γνωστική νευροψυχολογία. Αυτό όμως σε Αγγλία και Αμερική δεν με κάνει και κλινικό νευροψυχολόγο, αφού για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα να κάνω το διδακτορικό στην κλινική ψυχολογία και ύστερα 1-2ετες ειδικό μεταδιδακτορικό master στην κλινική νευροψυχολογία. Στην Ελλάδα όμως που δεν υπάρχουν μέτρα και σταθμά, και αφού δεν υπάρχουν ειδικότητες-ειδικεύσεις και όλοι είναι ψυχολόγοι με τα πρώτο πτυχίο, μπορώ και εγώ έτσι άνετα να βγάλω άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και να κολλήσω και από κάτω την ταμπέλα «νευροψυχολόγος» και κανείς δεν θα μου πει τίποτα. Τέτοια τέρατα είδα και στον κατάλογο (και πολύ χειροτέρα μάλιστα).

Με λίγα λόγια δεν ευθύνεται η Αγγλία που κάποιοι Έλληνες «ειδικεύονται» σε κάποιον ψυχολογικό τομέα τελειώνοντας κάποια master, που ο σκοπός τους είναι η απόκτηση κάποιας θεωρητικής γνώσης και όχι η εξειδίκευση. Δεν φταίνε τα Αγγλικά πανεπιστήμια που η Ελλάδα δεν έχει νόμους!


Δεύτερον, δεν μίλησα για 9 χρόνια κλινικής άσκησης, sorry αν παραφραστηκε έτσι, αλλά για 9 χρόνια συνολικής εκπαίδευσης (3 χρόνια bachelor, 2-3 χρόνια πόστο assistant psychology h/και 1ετες master, 3 χρόνια Doctorate in Clinical Psychology). Οποτε τα 9 χρόνια πράγματι δεν είναι συνολικά 9 αλλά όπως καλά είπες 8-θεωρητικά μόνον βέβαια γιατί έχοντας πείρα από Αγγλία σχεδόν κανείς κλινικός ψυχολόγος δεν έχει 8ατη εκπαίδευση-πείρα αλλά 9ετη και 10αετη. Ο λόγος είναι ο υπερβολικά σκληρός τρόπος εισαγωγής στο διδακτορικό DClinPsy (η ειδίκευση στην κλινική ψυχολογία) που απαιτεί «φουσκωμένα» CV, κάνοντας τα 2 χρόνια εκπαίδευσης σαν «assistant psychologist» να μην φτάνουν…εκεί έρχονται και αυτά τα μονοετή «μπουρδomaster» (εντάξει δεν είναι και μπουρδοmaster!), σαν τρόποι να αποκτηθούν περισσότερες γνώσεις, ανεβάζοντας το prestige του ενδιαφερόμενου (σε ειδίκευση κλινικής η συμβουλευτικής ψυχολογίας).


Τριτον, ναι 8 χρόνια είναι και στην Ελλάδα με διδακτορικό, αλλά στην Ελλάδα φυσικά για να γίνει κάποιος κλινικός ψυχολόγος δεν χρειάζεται διδακτορικό, παρά μόνο κάποιο master (η απλά το πρώτο πτυχίο και η καλή θέληση! Έτσι και αλλιώς στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ειδικεύσεις…). Στην Αγγλία και Αμερική όμως για να είναι κάποιος κλινικός ψυχολόγος πρέπει ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ να έχει το ειδικό διδακτορικό στην κλινική ψυχολογία αλλιώς δεν είναι κλινικός ψυχολόγος (από ότι ξέρω το ίδιο ισχύει πλέον και για την συμβουλευτική ψυχολογία). Υπ’οψιν, το συγκεκριμένο διδακτορικό δεν περιλαμβάνει μόνο έρευνα όπως τα κλασσικά διδακτορικά, άλλα εμπεριέχει ένα κράμα από πανεπιστημιακή εκπαίδευση, πρακτική άσκηση σε όλους τους τομείς της κλινικής ψυχολογίας (adult mental health, child mental health & learning disabilities, old age, neuropsychology, forensic psychology κλπ.) και επιστημονική έρευνα. Εδώ είναι τo Link για τo DClinPsy curriculum από το UCL:


http://www.ucl.ac.uk/clinical-health-psychology/Pages/AcademicInfo.htm


Φυσικά μπορεί να τα ξέρεις όλα αυτά, απλά εγώ για καλό και για κακό τα έγραψα! (η βαριεμάρα του Νοεμβρίου λολ).


Τέλος θα ήθελα να διευκρινίσω ότι δεν «εξυμνώ» τους Άγγλους, ούτε ταυτίζομαι με κανέναν, απλά αναγνωρίζω ότι το σύστημα τους είναι χ1000 ποιο οργανωμένο από αυτό της Ελλάδας. Είτε το θέλουμε είτε όχι, όλη σχεδόν η μοντέρνα επιστημονική ψυχολογία (η μετα-90 νευρογνωστική επανάσταση, η μετα-60 γνωστική επανάσταση αλλά και οι συμπεριφοριστές πριν από αυτούς) έχει αναπτυχθεί σε Αμερική και Αγγλία.

[alexis-30]

δεν έιπα ότι φταίει η Αγγλία και συμφωνώ μαζί σου ότι στην Ελλάδα τα πράγματα είναι πολύ πίσω στην ψυχολογία όσο και στη νομοθεσία. Απλά ανέφερα ότι και στην Ελλάδα απαιτείται εξίσου σκληρή δουλειά (ίσως σκληρότερη αν αναλογιστείς τα ένα κάρο άσχετα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε εδώ) για τη λήψη τίτλων ανάλογων με αυτούς που αναφέρεις. προσωπικά συμφωνώ ότι η άδεια άσκησης κακώς δίνεται με το πτυχίο, και το ότι θα πρέπει να υπάρχουν εξιδεικεύσεις αλλά . . . Ελλάδα είναι εδώ.
τέλος, όλα καλά με Αγγλία και Αμερική αλλά νομίζω πως η εκπαιδευση και η γνώση έχει γίνει εμπόριο ίσως υπερβολικά εκεί, οπότε αυτό που στην Ελλάδα είναι \"ότι δηλώσεις είσαι\" εκεί γίενται \"ότι αγοράσεις είσαι\" (πρόσφατα έμαθα ότι πωλούνται δημοσιεύσεις, ανακοινώσεις σε συνέδρια, μεταπτυχιακοί τίτλοι με την εργασιακή σου εμπειρία και 500 λίρες ή δολλάρια κα)