Ο όρος ναρκωτικό περιλαμβάνει οποιαδήποτε ουσία μπορεί να πάρει ο άνθρωπος μέσω οποιασδηποτε οδού που να έχει την ικανότητα να αλλάξει το συναίσθημα, το επίπεδο της άντίληψης ή την εγκεφαλική λειτουργία ενός χρήστη. Σύμφωνα με το εγχειρίδιο ψυχολογίας και ψυχιατρικής(DSM-IV) ή κατάχρηση ψυχοτρόπου ουσίας χαρακτηρίζει τη δυσπροσαρμοστική συμπεριφορά χρήσης μιας ψυχοτρόπου ουσίας σε άτομα που δεν πληρούν τα κριτήρια για να τεθεί η διάγνωση της εξάρτησης από την ουσίας αυτή. Για να τεθεί διάγνωση της εξάρτησης ενός παρακάτω κριτήρια και μερικά από τα συμπτώματα της διαταραχής αυτής να υπάρχουν τουλάχιστον για ένα μήνα ή να επαναεμφανίζονται για μεγάλο χρονικό διαστημα
Κριτήρια
-Χρήση της ουσίας σε μεγάλες ποσότητες ή για μεγάλες χρονικές περιόδους παρά την αντίθετη προθεση του χρήστη.
-Ανεπιτυχεις προσπάθειες ελέγχου ή διακοπης της χρήσης της ουσιας απο μέρους του χρήστη.
-Μεγάλη δαπάνη του χρόνου του χρήστη σε δραστηριότητες που σχετίζονται με την απόκτηση της ουσιας.
-Συχνές καταστάσεις μέθης απο χρήση της ουσίας ή εμφάνιση στερητικών συμπτωμάτων, που παρεμποδίζουν το άτομο να αντιποκριθεί κανονικά στον εργασικό, οικογενειακό και κοινωνικό του ρόλο.
-Συνεχής χρήση της ουσίας, παρά τη διαπίστωση των προβλημάτων που προκαλεί η χρήση της στο κοινωνικό, ψυχολογικό ή σωματικό τομέα.
-Ανάπτυξη ανοχής στην ουσία και ανάγκη για χρήση συνεχώς μεγαλύτερων ποσοτήτων ουσίας, ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα, ή ελλατωμένο αποτέλεσμα με τη συνεχή χρηση των ιδίων ποσοτήτων της ουσίας.
-Ανάπτυξη χαρακτηριστικών στερητικών συμπτωμάτων στην περίπτωση απότομης μείωσης ή διακοπής της χρήσης της ουσιας.
-Συχνή χρήση της ουσιας με σκοπό της αποφυγή ή την αποκούφιση των στερητικών συμπτωμάτων.

Η εξάρτηση από μια ουσία είναι ψυχολογική ή/και σωματική. Εξάρτηση είναι δυνατό να αναπτυχθεί σε περισσότερες από μια ουσίες, συντοχρόνο.

Ψυχολογική εξάρτηση:η κατάσταση που συνοδευει όλες σχεδόν της ουσιες προκαλεί ενα συναίσθημα ευχαρίστησης. Έτσι γίνεται ισχυτοτερο το κίνητρο για την επανάληψη της χρήσης με σκοπό την ένταση της ευχαριστησης ή την αποφυγή της δυσφοριας από την πιθανή στέρηση της ουσίας.
Σωματική εξάρτηση:Ειναι μια κατάσταση του οργανισμού που εκφράζεται με την παρουσία σωματικών και ψυχοπαθολογικών συμπτωμάτων στις περιπτώσεις που το ποσό της καταχρώμενης ουσίας μειώνεται απότομα σε σημαντικό βαθμό. Τα εμφανιζομενα συμπτώματα είναι χαρακτηριστικά για κάθε κατηγορία ουσιας και φαίνεται ότι νευροχημικοί μηχανισμοί παιζουν σημαντικό ρόλο στην εκλύση τους. Η σωματικη και η ψυχολογική εξάρτηση είναι καταστάσεις συχνά αλληλοκαλυπτόμενες.
Ευχαριστώ!