"Νοητική" στο σημείο που όλες οι ψυχικές διαταραχές μπορεί να είναι "νοητικές". Αν είναι κάποιος σε κρίση κατάθλιψης η άγχους δεν θα σου λέει και τα πιο λογικά πράγματα! ("δεν είμαι ικανός για τίποτα σαπίζω" κλπ.) Απλά στην σχιζ. επειδή η διαταραχή και η διέγερση που έχει το άτομο είναι ακόμα πιο έντονη, ίσως να "ξεφεύγουν" ακόμα πιο πολύ αυτά που λέει και ίσως να μειώνεται πιο πολύ η επίγνωση της κατάστασης που βιώνει. Μετά την φαρμακευτική αγωγή όμως το άτομο επανέρχεται. Άτομα με ψυχώσεις δεν "σκοράρουν" σημαντικά χαμηλότερα σε γνωστικές δοκιμασίες/δοκιμασίες νοημοσύνης σε σύγκριση με τους υγιείς. Κάποιες έρευνες που έχουν δείξει κάποια μείωση σε κάποιους τομείς-όπως στην προσοχή, στην αφαιρετική σκέψη και στις επιτελικές λειτουργίες (οι τελευταίες έχουν να κάνουν με το πως "σχεδιάζεις" την συμπεριφορά σου, π.χ. τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσεις για να κάνεις μια δουλειά) δεν μπορούν να διαχωρήσουν αν αυτό είναι από την ασθένεια η τα αντιψυχωσικά φάρμακα που "ρίχουν" την διεγερσιμότητα του εγκεφάλου. Σε κάποιους ίσως να υπάρχουν κάποια τέτοια στοιχεία και χωρίς τα φάρμακα αλλά και πάλι η επίδωσή τους είναι καλύτερη σε σχέση με αυτούς που έχουν οργανικές/νευρολογικές βλάβες. Ο τομέας που φαίνεται να έχουν πιο πολύ πρόβλημα πολλά άτομα με ψύχωση ίσως είναι ο κοινωνικός. Έχουν κάποια προβλήματα με την κοινωνική αντίληψη και τις διαπροσωπικές σχέσεις δεν ξέρω αν κάποια παιδιά μπορούν να το επιβεβαιώσουν αυτό.
Γενικά πολλοί ψυχίατροι έχουν την τάση να βάζουν "αυστηρές ταμπελίτσες" και κατηγορίες του τύπου αυτό είναι "σκέψη", αυτό είναι "συναίσθημα", "αυτό το έχεις", "αυτό δεν το έχεις" πράγμα που δεν ισχύει στην σύγχρονη επιστήμη της ψυχολογίας. Υπάρχουν πάρα πολλά διαφορετικά στοιχεία και το καθένα από αυτά μπορεί να πάρει διάφορες "τιμές" (είναι σαν το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα). Ο κάθε άνθρωπος είναι ένα σύνολο αυτών των απειράριθμων στοιχείων-φασμάτων. Δεν είναι δηλαδή αυστηρά η κατάθλιψη η σχιζοφρένεια σαν δύο διαφορετικές "ασθένειες" όπως ο καρκίνος και το AIDS. Υπάρχει χαμηλή διάθεση και ανυδωνία (κατάθλιψη). Σε κάποιους μπορεί σε φάση πολύ χαμηλής διάθεσης να έχουν και παρανοικές ιδέες ("ψυχωσική κατάθλιψη"), άλλοι πάλi μπορεί να "ανέβουν" τόσο πολύ που να νομίζουν ότι είναι ο ιησούς χριστός ("μανία"). Δεν είναι διαφορετικές ασθένειες αλλά διαφορετικά "γκρουπ" στοιχείων και συμπτωμάτων (αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον όρο) που μπορεί να υπάρχουν αυτόνομα η να συν-υπάρχουν και να βρίσκονται σε διαφορετική "ένταση".
Ο λόγος που έχει επικρατήσει να κατηγοριοποιεί κάποιος αυτά τα συμπτώματα σε "ασθένειες" και να τα βάζει "ταμπέλες" είναι επειδή ο γιατρός πρέπει να δώσει μια διάγνωση που να "κωδικοποιείται" σε μια καθαρή ταμπέλα ώστε να πληρωθεί από το κράτος/ασφαλιστική εταιρεία και να συνταγοραφηθεί το "κατάλληλο φάρμακο". Ο λόγος δηλαδή που επικράτησε αυτό το σύστημα είναι νομικός/οικονομικός και όχι επιστημονικός. Αυτό φαίνεται πολύ απλά και στα φάρμακα. Τα αντι-ψυχωσικά φάρμακα θα μειώσουν τα "ψυχωσικά συμπτώματα" ασχέτως αν είναι σε "σχιζοφρένεια", "μανία", "ψυχωσική κατάθλιψη", "αμφεταμινική ψύχωση", "ψύχωση λόγω άνοιας" και οτιδήποτε άλλο. Πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν μόνο "ψυχωσικά συμπτώματα" (π.χ. παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις) που μπορεί να εμφανιστούν σε διάφορες καταστάσεις. Όχι διαφορετικές "ασθένειες".