Νομίζω ότι στη συζήτηση που έχει γίνει ως τώρα, υπάρχουν γενικεύσεις που δεν βγάζουν πουθενά.
- Τα ‘φάρμακα’ δεν είναι μόνο μια γενική κατηγορία… Π.χ είναι εντελώς διαφορετικά τα αντικαταθλιπτικά από τα αντιψυχωσικά.
- Οι ψυχολογικές διαταραχές επίσης δεν είναι μόνο μια ενιαία κατηγορία κι ακόμα και μέσα στην ίδια κατηγορία / διαταραχή η βαρύτητα ποικίλει.
- Στην πλειοψηφία των προβλημάτων άγχους και κατάθλιψης δεν είναι απαραίτητη η φαρμακευτική αγωγή. Ενώ στην πλειοψηφία των καταστάσεων που ονομάζουμε ‘ψύχωση’, δεν μπορούμε να την αποφύγουμε.
- Κάθε άτομο είναι ξεχωριστό. Κάποιος μπορεί να βοηθήθηκε παίρνοντας μόνο κάποια φαρμακευτική αγωγή και κάποιος άλλος με την προσευχή, ενώ ένας τρίτος μόνο με ψυχοθεραπεία, ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες και τις ανάγκες του καθενός.
- Οι εναλλακτικές / συμπληρωματικές θεραπευτικές προσεγγίσεις δεν πρέπει να συγχέονται με καφετζούδες, χαρτορίχτρες και κάθε είδους κομπογιαννίτη, ούτε με οτιδήποτε ‘μεταφυσικό’. Κι ούτε μπορούμε να βάζουμε στο ίδιο τσουβάλι οτιδήποτε ‘εναλλακτικό’.
Προς τι οι επιθέσεις και προσβολές? Είστε σε θέση να γνωρίζετε ο καθένας που εκφράζει μια άποψη τι έχει περάσει, τι έχει ζήσει στο περιβάλλον του και πώς έχει επιλέξει να το αντιμετωπίσει?
Σχετικά με όσα αναφέρθηκαν στο αρχικό κείμενο:
- Φυσικά και ΔΕΝ γνωρίζουμε τον μηχανισμό δράσης των ψυχοφαρμάκων στον
κάθε απλό πολίτη που τα παίρνει. Οι γνώσεις μας περί σεροτονίνης, ντοπαμίνης και τα συναφή, βασίζονται σε
γενικά ερευνητικά δεδομένα. Κι όχι σε μετρήσεις που γίνονται πριν και μετά τη χορήγηση του φαρμάκου στον κάθε ασθενή. Όλοι νομίζω γνωρίζουμε όμως πως σε άλλες κατηγορίες φαρμάκων (πχ τα αντιβιοτικά) και υπάρχουν και γίνονται οι ανάλογες εξετάσεις: έχεις πχ το τάδε βακτήριο στην χ συγκέντρωση? Παίρνεις το αντίστοιχο αντιβιοτικό στο οποίο ανταποκρίνεται. Κατόπιν ξαναμετράς τιμές και εξετάζεις απεικονιστικά και το όργανο που έπασχε. Ποιος ρε παιδιά από εσάς έχει πχ μετρήσει τη σεροτονίνη του ΠΡΙΝ πάρει αντικαταθλιπτικό? Αυτό που κάνουμε συνήθως στα ψυχοφάρμακα είναι δοκιμές κι ανάλογα με την πορεία του συμπτώματος πορευόμαστε. Στις άλλες παθήσεις δεν βασιζόμαστε μόνο στην πορεία του συμπτώματος (πχ βήχας ή πυρετός), αλλά και σε καλλιέργειες, τομογραφίες κλπ.
- Ναι σαφώς και ελέγχουν μόνο το σύμπτωμα τα φάρμακα. Εδώ έχουν γραφτεί σε αυτό το φόρουμ σελίδες επί σελίδων για την χαμηλή αυτοπεποίθηση, τις τραυματικές εμπειρίες, τους κακούς γονείς, τα γονίδια, τις ανύπαρκτες κοινωνικές ή επικοινωνιακές δεξιότητες κλπ κλπ. Είναι νομίζω ξεκάθαρο πως καμία ουσία δεν θεραπεύει τις αιτίες ή το σύνολο μιας προβληματικής κατάστασης, εκτός αν δημιουργεί κανένα παράλληλο σύμπαν…. :P (Με την ευκαιρία είναι χρήσιμο να αναφερθεί νομίζω ότι είναι ευρέως αποδεκτό ότι οι ψυχολογικές και κάποιες ‘εναλλακτικές’ θεραπείες έχουν χρησιμότητα κι αποτελεσματικότητα και στις κλασικές – όχι μόνο στις ψυχιατρικές – ασθένειες… αρκετές μάλιστα εκ των οποίων θεωρούνται ‘ψυχοσωματικά’ νοσήματα. Κι ειλικρινά δεν κατανοώ γιατί τέτοια αποστροφή στα ‘μαντζούνια’, τη στιγμή που σε πολλά αναπνευστικά νοσήματα ο γιατρός θα πει: ‘κάνε εισπνοές με ευκάλυπτο’. Τόσο παράξενο είναι λοιπόν να προσθέσουμε πχ λεβάντα στην αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού??).
- Όσο για τις παρενέργειες, είναι νομίζω περιττό να πω κάτι, βεβαίως και υπάρχουν. Φυσικά αν σταθμίζοντας το κόστος με το όφελος, το όφελος είναι πολύ μεγαλύτερο, προφανώς και θα ήταν σκόπιμο να ληφθεί η αγωγή. Προσωπικά είμαι υπέρ μιας πιο
ήπιας, βήμα-βήμα και ολιστικής προσέγγισης σε κάθε πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε.
Παρόλα αυτά… δεν ζούμε σε μια ιδανική κοινωνία. Τη στιγμή που δεν υπάρχει ο
χρόνος, η διάθεση, η υπομονή που απαιτείται για τη στήριξη ενός ατόμου που πάσχει…. δεν υπάρχουν οι υποδομές, η κοινωνική πολιτική, οι σωστά εκπαιδευμένοι επιστήμονες και οι συντονισμένες προσπάθειες – σωστές διεπιστημονικές ομάδες…. Όταν υπάρχουν εν ολίγοις άρρωστες κοινωνίες, όπως και οικογένειες, καθώς και πρακτικά προβλήματα (πχ οικονομικά, βιοπορισμού κλπ)…. τότε γίνονται μονόδρομος τα φάρμακα, ακόμα και σε περιπτώσεις που θα μπορούσαν να αποφευχθούν.
Τέλος θα ήθελα να σας παραπέμψω σε δύο άρθρα που δημοσιεύονται στο site της ΑΡΑ (American Psychological Association), επίσημο φορέα των ψυχολόγων στην Αμερική.
Το ένα είναι cover story που αναφέρεται στα ψυχοτρόπα φάρμακα και την (ακατάλληλη) συνταγογράφηση που γίνεται.
https://www.apa.org/monitor/2012/06/prescribing.aspx
Στην 3η παράγραφο αναφέρει ότι οι μισοί από όσους παίρνουν αντικαταθλιπτικά, ωφελούνται από το placebo effect κι όχι από το ίδιο το φάρμακο. Κι ότι αν ο κόσμος ήταν πιο ενημερωμένος για την αποτελεσματικότητα των ψυχοκοινωνικών προσεγγίσεων, δεν θα κατέφευγε με τόση ευκολία στη φαρμακευτική οδό. Γενικά είναι ένα καλογραμμένο αρθράκι και φυσικά αναφέρει και τα θετικά (πχ ότι ένα φάρμακο μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο σε περιπτώσεις σχιζοφρένειας).
Το 2ο άρθρο αναδημοσιεύεται συνοπτικά στο site της ΑΡΑ και δημοσιεύτηκε το 2012 στο επιστημονικό περιοδικό Professional Psychology: Research and Practice.
http://www.apa.org/monitor/2013/04/ce-corner.aspx
Αναφέρεται στη σύγχρονη τάση να ενσωματώνονται στις ψυχολογικές θεραπείες και εναλλακτικές προσεγγίσεις ή τεχνικές. Μιλά για συμπληρώματα διατροφής, χειροπρακτική, αρωματοθεραπεία, μασάζ, γιόγκα, νευρομυϊκή χαλάρωση, βιοανάδραση, διαλογισμό, ύπνωση, πνευματικότητα – θρησκεία – προσευχή, χοροθεραπεία, μουσικοθεραπεία, ρέικι, βελονισμό. Συζητά τα θετικά τους, τις χρήσεις τους, καθώς και τι πρέπει να προσέξουμε.
Δεν υπάρχουν θαυματουργές θεραπείες και θαυματοποιοί, αλλά σωστή ενημέρωση και χρήση ναι, καθώς και ανοιχτά μυαλά.
ΥΓ Νομίζω πως θα ήταν καλό το παρόν θέμα να μεταφερθεί στα ‘γενικά’
