Φοβια θανατου;

[Νοσηρή φαντασία]

κάπου είχα διαβάσει το εξής...."όποιος φοβάται το θάνατο, φοβάται τη ζωή"

(..δεν ξέρω αν αποτελεί δική σου ατάκα...ίσως να'χω κάνει λάθος...και από την συζήτηση που'χατε με τον Georgewww....κάτι τέτοιο άφησες ν εννοηθεί....αλλά μικρή σημασία έχει)


ίσως εκεί ν κρύβεται η απάντησή σου....μπορείς να διαβάσεις συγγραφείς όπως ο επίκουρος και ο Μάρκος Αυρήλιος που έχουν ασχοληθεί με την ιδέα του θανάτου...

πάντως είναι κάτι το οποίο θα έρθει για όλους, μα για όλους..οπότε γιατί πρέπει ν σε απασχολεί....θα είναι σαν μια κατάσταση όπως ήταν πριν την γέννησή σου.......όταν πεθαίνει κάποιος, οι πιο κοντινοί του θα τον θυμούνται....και όταν πεθάνουν και αυτοί....θα'ναι ΑΠΛΑ ένας άλλος άνθρωπος που πέθανε ...όπως δισεκατομμύρια τώρα....

εκτός και αν είσαι κάποια σημαντική προσωπικότητα και θα μείνεις στην ιστορία..που δεν το νομίζω

Δεν φοβάμαι να ζήσω...Έχω κάποιες φοβίες,σε λογικά πλαίσιο και τελείως ελεγχόμενες....Τη ζωή την απολαμβάνω κάθε ώρα κ στιγμή και γενικά προσπαθώ να κάνω ότι μου αρέσει χωρίς να καταπιέζομαι,και πλέον έχω γίνει κ λίγο παρτάκιας γιατί μια ζωή έτρεχα για όλους και έφτασα μετά από ένα σημείο στο αμήν,ένιωθα απίστευτη κούραση ψυχολογική αλλά κ σωματική και πλέον ζω για να περνάω καλά εγω.

[Constantly curious]

Σε ευχαριστώ που μου απάντησες. Βασανιζόμουν πολύ ( εκτός από άλλα συμπτωματα) ένιωθα από το πουθενά ότι θα χτυπήσει το τηλέφωνο και θα μάθω πως " έφυγε από τη ζωη" . Προσπάθησα να το εκλογικευσω διαβάζοντας ψυχολογία και τότε κατάλαβα πως ήδη "συναισθηματικά πενθουσα " αυτό το πρόσωπο. Δεν ήξερα πως να το αλλάξω. Όταν έκανα ψυχοθεραπεία μου το επιβεβαίωσε αλλά η φοβία είχε κοπάσει με τα αντικαταθλιπτικα. Δεν καταλάβαινα στα 19 μου ότι είναι παθολογικό να κλαίω για κάτι που δεν έχει συμβεί. Λειτουργική ημουν αλλά είχα τεράστιο άγχος θανάτου. Απέφευγα μέχρι μια ηλικία και τις κηδείες. Το άλλαξα και αυτό. Επειδή ένιωθα τύψεις να πω στον άλλον Συλληπητηρια ( έλεγα μα πως; αυτός ο άνθρωπος πονάει ουσιαστικά εγώ πως να απαλυνω τον πόνο του; ) δεν πήγαινα καθόλου. Πλέον απλά με μια αγκαλιά "μιλω". Όσο για τη φοβία επειδή αρκετές φορές παράλληλα χρειάστηκε να συνοδεψω σε νοσοκομεία και να φροντίσω άρχισα να κατανοώ πως ουδείς αφθαρτος αθάνατος και "υπέρ ηρωας". Μεσολάβησε μια δεκαετια για να φτάσω στο να μην παραλυω κλαίω με λυγμούς κτλ.

[EmaFil]

Δεν φοβάμαι να ζήσω...Έχω κάποιες φοβίες,σε λογικά πλαίσιο και τελείως ελεγχόμενες....Τη ζωή την απολαμβάνω κάθε ώρα κ στιγμή και γενικά προσπαθώ να κάνω ότι μου αρέσει χωρίς να καταπιέζομαι,και πλέον έχω γίνει κ λίγο παρτάκιας γιατί μια ζωή έτρεχα για όλους και έφτασα μετά από ένα σημείο στο αμήν,ένιωθα απίστευτη κούραση ψυχολογική αλλά κ σωματική και πλέον ζω για να περνάω καλά εγω.

πάμε να το αναλύσουμε λίγο παραπάνω..??

τι είναι αυτό που σε φοβίζει, όσον αφορά το θάνατο...?

αυτά που ΔΕ θα ζήσεις....τους ανθρώπους που θα αφήσεις πίσω? και τι θα κάνουν αυτοί χωρίς εσένα...ίσως, τον πόνο εκείνης της στιγμής

μας λες ότι έχουν περάσει τα χρόνια σαν νερό και ότι ίσως σου απομείνει άλλο τόσο...αλλά τι φοβάσαι όσον αφορά τον θάνατο δεν μας είπες....

ότι θα αφήσεις μόνη, την οικογένειά σου, τα παιδιά σου...(δεν ξέρω και αν έχεις οικογένεια)..τι..? απ'όλα αυτά σε φοβίζει?

ότι δε θα διαβάσεις τα βιβλία που ήθελες, ότι δε θα ταξιδέψεις αρκετά, ότι δε θα ερωτευτείς, ότι δε θα κάνεις οικογένεια, ότι δε θα αποκτήσεις λεφτά...τι?

[Νοσηρή φαντασία]

πάμε να το αναλύσουμε λίγο παραπάνω..??

τι είναι αυτό που σε φοβίζει, όσον αφορά το θάνατο...?

αυτά που ΔΕ θα ζήσεις....τους ανθρώπους που θα αφήσεις πίσω? και τι θα κάνουν αυτοί χωρίς εσένα...ίσως, τον πόνο εκείνης της στιγμής

μας λες ότι έχουν περάσει τα χρόνια σαν νερό και ότι ίσως σου απομείνει άλλο τόσο...αλλά τι φοβάσαι όσον αφορά τον θάνατο δεν μας είπες....

ότι θα αφήσεις μόνη, την οικογένειά σου, τα παιδιά σου...(δεν ξέρω και αν έχεις οικογένεια)..τι..? απ'όλα αυτά σε φοβίζει?

ότι δε θα διαβάσεις τα βιβλία που ήθελες, ότι δε θα ταξιδέψεις αρκετά, ότι δε θα ερωτευτείς, ότι δε θα κάνεις οικογένεια, ότι δε θα αποκτήσεις λεφτά...τι?

Καλησπέρα, δεν εχω παιδάκια.. Με φοβίζει ότι θα πεθάνω και δε θα έχω καταλάβει ότι έχω ζήσει.. Εχω κανει αρκετά πράγματα που θα ήθελα η αλήθεια είναι αλλα νιώθω ότι δε χορταινω όσα και αν κάνω όσο καλά και αν περνάω. Αν εξαιρέσεις την κατάθλιψη που ακόμα και αυτή μπορώ να πω ότι την ξεπερασα σιγα σιγα με τα χαπια ζω μια ευτυχισμένη και άνετη ζωή. Εχω φίλους, εχω συντροφο, έχω τους γονείς μου και τα αδέρφια μου που λατρεύω δε θέλω να χάσω τίποτα απο αυτα.. Με τα λιγα εφοδια που έχω νιώθω ότι ζω τη τέλεια ζωή και δε θέλω να τη χάσω.. Γενικά δεν είμαι άνθρωπος που δεν ευχαριστιεται με τίποτα. Νου αρκουν κ τα λιγα για να ειμαι ευτυχισμένη. Αυτά τα λίγα δε θέλω να χασω.. Λατρεύω τη ζωή μου...

[Macgyver]

Αδιαφορος ο θανατος , μην σου πω λυτρωση απ την σκαταθλιψη ........πιστευω οτι θα βρω φιλικα προσωπα ......

[Jason IV]

Νοσηρή Φαντασία, ως άνθρωπος που έχει την ίδια φοβία, αυτό που κάνω για να αντέξω είναι να αντιμετωπίζω το συγκεκριμένο θέμα περισσότερο αγνωστικιστικά. Ξεκαθαρίζω από την αρχή της συζήτησης ότι είμαι άθρησκος και θεωρώ τις θρησκείες ανθρώπινα δημιουργήματα. Τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις αβρααμικές θρησκείες (χριστιανισμός, ιουδαϊσμός, μουσουλμανισμός και διάφορα παρακλάδια τους), με τις οποίες ομολογώ ότι έχω πολύ μεγαλύτερη εξοικείωση, από τη στιγμή που κατέληξα ότι είναι ανθρώπινα δημιουργήματα, προς το παρόν δεν έχει βρεθεί κάτι να μου ανατρέψει την εν λόγω διαπίστωση. Επίσης, διευκρινίζω ότι οι επεξηγήσεις που κάνω παρακάτω σε ορισμούς και έννοιες που επικαλούμαι γίνονται προς χάριν συζήτησης και όχι λόγω κάποιας a priori αντίληψής μου ότι γνωρίζω περισσότερα πράγματα επί του θέματος σε σχέση με εσένα ή οποιοδήποτε άλλο μέλος του φόρουμ.

Η πίστη (ή η ελπίδα) σε κάποιο ανώτερο νόημα, σε κάποια ανώτερη δύναμη ή σε κάποια συνέχεια μετά τον θάνατο δεν είναι πεποιθήσεις που έχουν καταδικαστεί από την επιστήμη. Ακόμα περισσότερο, εκ φύσεως δεν μπορούν να καταδικαστούν από αυτή, για το λόγο του ότι η επιστήμη χρησιμοποιεί τον λεγόμενο "μεθοδολογικό νατουραλισμό", δηλαδή ασχολείται μόνο με ό,τι μπορεί να ανιχνευθεί, μετρηθεί και ποσοτικοποιηθεί. Ό,τι μπορεί να υπαχθεί σε αυτή τη διαδικασία αποτελεί μέρος του φυσικού κόσμου. Τα υπόλοιπα, αν υπάρχουν, ανήκουν στη σφαίρα του λεγόμενου μεταφυσικού.

Η ανίχνευση αυτή μπορεί να επιτελεστεί είτε με άμεση παρατήρηση είτε έμμεσα, μέσω των αποτελεσμάτων που επιφέρουν στην αλληλεπίδρασή τους με τον φυσικό κόσμο. Εξ ου και οι υποθέσεις για ύπαρξη της λεγόμενης "σκοτεινής" ύλης και "σκοτεινής" ενέργειας, ορμώμενες από την παρατήρηση της "αλλοπρόσαλλης" συμπεριφοράς των ουράνιων σωμάτων που δεν μπορεί να εξηγηθεί παρά μόνο με την εισαγωγή ενός διορθωτικού παράγοντα. Εν προκειμένω, υποθετικών ουράνιων σωμάτων που η ύπαρξή τους δεν μπορεί να ανιχνευθεί με τα μέσα που διαθέτουμε, καθώς ούτε εκπέμπουν ούτε αντανακλούν το φως (εξ ου και ο χαρακτηρισμός "σκοτεινή ύλη"). Επιπλέον, ορισμένα στοιχεία της πραγματικότητας προβλέπονται από διάφορα επιστημονικά μοντέλα, των οποίων η εγκυρότητα ενισχύεται ή υποβαθμίζεται από την ανακάλυψη/απόδειξη των εν λόγω στοιχείων. Χαρακτηριστικό, πρόσφατο παράδειγμα η ανακάλυψη του μποζονίου του Χιγκς (δημοσιογραφικά αποκαλούμενο και ως "Σωματίδιο του Θεού") που ενίσχυσε την εγκυρότητα του Καθιερωμένου Μοντέλου σωματιδιακής φυσικής που το προέβλεπε.

Στο σημείο αυτό, τίθεται το ενδιαφέρον ερώτημα: πως γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι όλα μπορούν, εν δυνάμει, να ανιχνευθούν, μετρηθούν και ποσοτικοποιηθούν; Η φιλοσοφική άποψη ότι τα μόνα που υπάρχουν είναι ο φυσικός κόσμος, δηλαδή μόνο ό,τι μπορεί να διαπιστωθεί μέσω του μεθοδολογικού νατουραλισμού, είναι ο λεγόμενος οντολογικός ή μεταφυσικός νατουραλισμός. Η επιστήμη προϋποθέτει μόνο τον μεθοδολογικό νατουραλισμό, ώστε να λειτουργήσει. Ο οντολογικός νατουραλισμός αποτελεί φιλοσοφική θεώρηση και δεν αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμα της επιστημονικής σκέψης.
Αν υποτεθεί ότι μπορούμε κάποια στιγμή στο μέλλον να τρέξουμε προσομοιώσεις ολόκληρων συμπάντων, τότε για την όποια ζωή μέσα σε αυτά, η δική μας ύπαρξη θα ανήκει στη σφαίρα του μεταφυσικού. Θα είμαστε πέρα από τον μεθοδολογικό νατουραλισμό, από την επιστήμη με άλλα λόγια, αυτής της εικονικής πραγματικότητας.
Όσον αφορά τη φαινομενική τυχαιότητα με βάση την οποία κινείται η ζωή και το σύμπαν, είναι αναμφίβολα συστατικό στοιχείο της πραγματικότητας (δεν θέλω να μπλέκω με ψευδοεπιστημονικούς ισχυρισμούς που υποκινούνται από θρησκευτικούς κύκλους, όπως ότι ο άνθρωπος είναι αποτέλεσμα ενός ευφυούς σχεδιασμού και όχι προϊόν εξελικτικής διαδικασίας). Η τυχαιότητα, όμως, δεν υπαινίσσεται έλλειψη νοήματος ή σκοπού. Παράδειγμα από την επιστήμη της πληροφορικής, οι γενετικοί αλγόριθμοι. Προσομοιώνουν διαδικασίες φυσικής επιλογής, εντελώς τυχαίες αλλά με βάση κάποιους κανόνες (μετάλλαξη, εξελικτική πίεση κλπ) και με βάση κάποιον σκοπό. Εμείς δεν γνωρίζουμε το αποτέλεσμα ούτε πως θα εξελιχθεί η διαδικασία, αλλά αναμένουμε να προκύψει η επιθυμητή λύση στο πρόβλημά μας. Η εικονική "μονάδα" όμως που ζει μέσα σε αυτό το περιβάλλον, αν μπορούσε να σκεφτεί, θα περιέγραφε εξελικτικές διαδικασίες χωρίς κάποιο "ανώτερο" σκοπό, ή κάποιον σκοπό που να μπορεί "μοναδοκεντρικά" να προσεγγίσει.

Πιστεύω, με άλλα λόγια, ότι είμαστε πολύ "μικροί" για να δίνουμε βέβαιες απαντήσεις σε οριακά, υπαρξιακά θέματα όπως η ζωή και ο θάνατος. Όπως η κίνηση των πλανητών υπαινίσσεται ότι υπάρχει κενό στην τρέχουσα θεωρία, έτσι και για μένα το ίδιο το φαινόμενο της ζωής δεν μπορεί να χωρέσει σε μια αντίληψη του ότι δεν υπάρχει τίποτα απολύτως πέρα από κάποιους νόμους της φύσης που ξαφνικά γεννήθηκαν από το πουθενά. Και, ακόμα περισσότερο, έδωσαν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν οργανισμοί που έχουν συνείδηση της ύπαρξής τους, είναι σε θέση να ανακαλύπτουν μυστικά των απαρχών του σύμπαντος και να αναστοχάζονται το ρόλο τους σε αυτόν τον απέραντο κόσμο.

Δεν ντρέπομαι να παραδεχθώ ότι κίνητρο για αυτές τις φιλοσοφικές μου αναζητήσεις αποτελεί ο φόβος του θανάτου και οι υπαρξιακές μου αγωνίες που, αν δεν τις είχα, ίσως να ήμουν δεδηλωμένα άθεος. Δεν το θεωρώ μειονέκτημα, όπως κατ'αντιστοιχία δεν θεωρώ μειονέκτημα ότι κάποιος πρέπει να είναι πεινασμένος για να ψάξει τροφή. Ή περιπετειώδης χαρακτήρας, ώστε να ξεκινήσει με ένα καράβι να ανακαλύψει άγνωστες χώρες.

Είμαι άθρησκος επειδή οι προβλέψεις που κατά καιρούς έκανε η θρησκεία έχουν διαψευστεί. Σε αντίθεση, για παράδειγμα, με εκείνες του Καθιερωμένου Μοντέλου. Πιστεύω όμως ότι υπάρχει κάποιο ανώτερο νόημα σε αυτό καθ'αυτό το φαινόμενο της ζωής, παρόλο που ερωτήματα σχετικά με τον θάνατο, το αν θα ξαναζήσουμε ποτέ ή το αν αυτή η δισεκατομμυρίων ετών τρομαχτική μηχανή που λέγεται σύμπαν έχει κάποιο νόημα καλούνται να απαντηθούν από ανθρωποειδή όντα που άρχιζαν να τα στοχάζονται σοβαρά μόλις μερικές χιλιάδες χρόνια πριν.

Καταλήγοντας, ζητώντας συγγνώμη για το μέγεθος του κειμένου και για την όποια έλλειψη συνοχής, καθώς ο χρόνος με πιέζει πολύ (αλλά η ανάγκη για σου γράψω ήταν ακόμα μεγαλύτερη), αυτό που θα ήθελα να σου προτείνω είναι να δεις τον θάνατο σαν ένα ανοικτό ζήτημα. Ίσως να μη βιαστείς να βάλεις ένα οριστικό τέλος. Δώσε στον εαυτό σου, αν θες, αυτή την πολυτέλεια. Δεν ξέρουμε, ελπίζουμε, θα μάθουμε τι γίνεται όταν συμβεί, αν μάθουμε. Στο κάτω κάτω, η φιλοσοφική θεώρηση της ύπαρξης μιας ανώτερης δύναμης ή ενός ανώτερου σκοπού και, ελπίζω, μιας καλύτερης μοίρας πέραν του τελεσίδικου θανάτου, δεν αποτελεί προνόμιο μόνο της θρησκείας. Υπάρχουν εξαιρετικοί επιστήμονες που αποδέχονται τη φιλοσοφική ύπαρξη κάποιας μορφής θεού ή ανώτερου νοήματος χωρίς να καταφεύγουν σε αυτή.

Ενδεικτικό φιλοσοφικό ρεύμα: https://en.wikipedia.org/wiki/Deism

Επίσης, παραθέτω προσωπικότητες ορόσημα για τη φιλοσοφία της επιστήμης, εμβληματικές μορφές για όλη την επιστημονική κοινότητα ανεξαρτήτως υπαρξιακών πεποιθήσεων, που δεν είναι ούτε άθεοι ούτε θρήσκοι. Πρόκειται για τους Καρλ Πόππερ (το λινκ οδηγεί στο υποκεφάλαιο "Religion and God") και Μάρτιν Γκάρτνερ (αντίστοιχα, στο υποκεφάλαιο "Theism and Religion").

https://en.wikipedia.org/wiki/Karl_P...ligion_and_God
https://en.wikipedia.org/wiki/Martin...m_and_religion

Γνωρίζω πως όλα αυτά δεν απαντάνε ευθέως στο υπαρξιακό ζήτημα του θανάτου. Εξάλλου, και να υπάρχει ένα ανώτερο νόημα, αυτό δεν συνεπάγεται άμεσα και την ύπαρξη κάποια συνέχειας της ζωής. Αλλά, μεταφέροντας τη δική μου στάση, και με κάθε καλή διάθεση να βοηθήσω, πιστεύω πως για άτομα σαν εμάς η ελπίδα για κάτι πάνω και πέρα από αυτή τη ζωή, έστω μέσα σε πλαίσια εντελώς αγνωστικιστικά και πάντα με σεβασμό στην επιστήμη αλλά και στην επίγνωση της περιορισμένης αντιληπτικής μας ικανότητας, είναι το πιο αποτελεσματικό μέτρο ώστε να μπορούμε να τη χαρούμε χωρίς την αγωνία του τι θα συμβεί όταν κάποτε τελειώσει. Και μπορούμε να το πετύχουμε χωρίς τη θρησκεία.


Υ.Γ.: Από την άλλη, και το αντίστροφο ισχύει... ότι δηλαδή και να μην υπάρχει μεταφυσικά τίποτα, αυτό δεν αποκλείει την πιθανότητα να υπάρξει και επόμενη ζωή. Που ξέρεις, μπορεί κάποτε η τεχνολογία να εξελιχθεί τόσο πολύ που οι άνθρωποι του μέλλοντος να μπορούν να ανασταίνουν νεκρούς από το παρελθόν (ή να μας αναστήσουν εξωγήινοι, από άλλους πλανήτες ή από άλλα σύμπαντα ). "Any sufficiently advanced technology is indistinguishable from magic" (Clarke's three laws). Ποιος μπορεί να προβλέψει τι δυνατότητες θα υπάρχουν σε ένα εκατομμύριο χρόνια από σήμερα; Σε δύο; Σε τρία;

[Georgewww]

Συγχαρητήρια για την κομψή και μακροσκελής απάντηση σου, είναι πολύ καθαρή και δομημένη. Ελπίζω να έχεις χρόνο να συμμετάσχεις και σε άλλες συζητήσεις, θα ήταν πολύτιμη η συνεισφορά σου.

Συμφωνώ σε πολλά από αυτά που γράφεις και πριν λίγο καιρό θα έλεγα ότι συμφωνώ σε όλα όσα γράφεις αλλά διαφέρω πλέον ως προς το «προς το παρόν δεν έχει βρεθεί κάτι να μου ανατρέψει την εν λόγω διαπίστωση» , γιατί για μένα έχει βρεθεί (δεν είναι της παρούσης η ανάλυση).

Θέλω να μείνω στο «φαινομενική τυχαιότητα», πιστεύεις στην πραγματική τυχαιότητα ή θα την όριζες ως «αδυναμία υπολογισμού αποτελέσματος» ? (προσωπικά πιστεύω το 2ο)

Λες ότι «επίγνωση της περιορισμένης αντιληπτικής μας ικανότητας», με βάση αυτό, θεωρείς ότι η λογική είναι αυταπόδεικτη αλήθεια ή περιορισμένη στο πλαίσιο της αντιληπτικής μας ικανότητας? (προσωπικά πιστεύω το 2ο).

Αν έχω καταλάβει σωστά(«φιλοσοφική ύπαρξη κάποιας μορφής θεού»), θεωρείς ότι μπορεί να πιστεύει κάποιος στην ύπαρξη Θεού χωρίς θρησκεία? Την πίστη από μόνη της σε ανώτερη δύναμη (όπως γράφεις), δε την ορίζεις ως θρησκεία? (προσωπικά ορίζω/αντιλαμβάνομαι θρησκεία κάθε πίστη στην ύπαρξη οποιασδήποτε ανώτερης δύναμης)

Για να παραμείνω και στο θέμα, «η φοβία για το θάνατο», μπορούμε να υποθέσουμε ότι η φοβία αυτή είναι προϊόν της εξελικτικής διαδικασίας (survival of the fittest, αυτοί που φοβούνται το θάνατο, επέζησαν)? Αν ναι, τότε σε περίπτωση που με κάποιο τρόπο ξεπεράσουμε εντελώς την φοβία, θα μπορούσε αυτό να είναι το τέλος της ανθρωπότητας?

[Νοσηρή φαντασία]

Νοσηρή Φαντασία, ως άνθρωπος που έχει την ίδια φοβία, αυτό που κάνω για να αντέξω είναι να αντιμετωπίζω το συγκεκριμένο θέμα περισσότερο αγνωστικιστικά. Ξεκαθαρίζω από την αρχή της συζήτησης ότι είμαι άθρησκος και θεωρώ τις θρησκείες ανθρώπινα δημιουργήματα. Τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις αβρααμικές θρησκείες (χριστιανισμός, ιουδαϊσμός, μουσουλμανισμός και διάφορα παρακλάδια τους), με τις οποίες ομολογώ ότι έχω πολύ μεγαλύτερη εξοικείωση, από τη στιγμή που κατέληξα ότι είναι ανθρώπινα δημιουργήματα, προς το παρόν δεν έχει βρεθεί κάτι να μου ανατρέψει την εν λόγω διαπίστωση. Επίσης, διευκρινίζω ότι οι επεξηγήσεις που κάνω παρακάτω σε ορισμούς και έννοιες που επικαλούμαι γίνονται προς χάριν συζήτησης και όχι λόγω κάποιας a priori αντίληψής μου ότι γνωρίζω περισσότερα πράγματα επί του θέματος σε σχέση με εσένα ή οποιοδήποτε άλλο μέλος του φόρουμ.

Η πίστη (ή η ελπίδα) σε κάποιο ανώτερο νόημα, σε κάποια ανώτερη δύναμη ή σε κάποια συνέχεια μετά τον θάνατο δεν είναι πεποιθήσεις που έχουν καταδικαστεί από την επιστήμη. Ακόμα περισσότερο, εκ φύσεως δεν μπορούν να καταδικαστούν από αυτή, για το λόγο του ότι η επιστήμη χρησιμοποιεί τον λεγόμενο "μεθοδολογικό νατουραλισμό", δηλαδή ασχολείται μόνο με ό,τι μπορεί να ανιχνευθεί, μετρηθεί και ποσοτικοποιηθεί. Ό,τι μπορεί να υπαχθεί σε αυτή τη διαδικασία αποτελεί μέρος του φυσικού κόσμου. Τα υπόλοιπα, αν υπάρχουν, ανήκουν στη σφαίρα του λεγόμενου μεταφυσικού.

Η ανίχνευση αυτή μπορεί να επιτελεστεί είτε με άμεση παρατήρηση είτε έμμεσα, μέσω των αποτελεσμάτων που επιφέρουν στην αλληλεπίδρασή τους με τον φυσικό κόσμο. Εξ ου και οι υποθέσεις για ύπαρξη της λεγόμενης "σκοτεινής" ύλης και "σκοτεινής" ενέργειας, ορμώμενες από την παρατήρηση της "αλλοπρόσαλλης" συμπεριφοράς των ουράνιων σωμάτων που δεν μπορεί να εξηγηθεί παρά μόνο με την εισαγωγή ενός διορθωτικού παράγοντα. Εν προκειμένω, υποθετικών ουράνιων σωμάτων που η ύπαρξή τους δεν μπορεί να ανιχνευθεί με τα μέσα που διαθέτουμε, καθώς ούτε εκπέμπουν ούτε αντανακλούν το φως (εξ ου και ο χαρακτηρισμός "σκοτεινή ύλη"). Επιπλέον, ορισμένα στοιχεία της πραγματικότητας προβλέπονται από διάφορα επιστημονικά μοντέλα, των οποίων η εγκυρότητα ενισχύεται ή υποβαθμίζεται από την ανακάλυψη/απόδειξη των εν λόγω στοιχείων. Χαρακτηριστικό, πρόσφατο παράδειγμα η ανακάλυψη του μποζονίου του Χιγκς (δημοσιογραφικά αποκαλούμενο και ως "Σωματίδιο του Θεού") που ενίσχυσε την εγκυρότητα του Καθιερωμένου Μοντέλου σωματιδιακής φυσικής που το προέβλεπε.

Στο σημείο αυτό, τίθεται το ενδιαφέρον ερώτημα: πως γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι όλα μπορούν, εν δυνάμει, να ανιχνευθούν, μετρηθούν και ποσοτικοποιηθούν; Η φιλοσοφική άποψη ότι τα μόνα που υπάρχουν είναι ο φυσικός κόσμος, δηλαδή μόνο ό,τι μπορεί να διαπιστωθεί μέσω του μεθοδολογικού νατουραλισμού, είναι ο λεγόμενος οντολογικός ή μεταφυσικός νατουραλισμός. Η επιστήμη προϋποθέτει μόνο τον μεθοδολογικό νατουραλισμό, ώστε να λειτουργήσει. Ο οντολογικός νατουραλισμός αποτελεί φιλοσοφική θεώρηση και δεν αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμα της επιστημονικής σκέψης.
Αν υποτεθεί ότι μπορούμε κάποια στιγμή στο μέλλον να τρέξουμε προσομοιώσεις ολόκληρων συμπάντων, τότε για την όποια ζωή μέσα σε αυτά, η δική μας ύπαρξη θα ανήκει στη σφαίρα του μεταφυσικού. Θα είμαστε πέρα από τον μεθοδολογικό νατουραλισμό, από την επιστήμη με άλλα λόγια, αυτής της εικονικής πραγματικότητας.
Όσον αφορά τη φαινομενική τυχαιότητα με βάση την οποία κινείται η ζωή και το σύμπαν, είναι αναμφίβολα συστατικό στοιχείο της πραγματικότητας (δεν θέλω να μπλέκω με ψευδοεπιστημονικούς ισχυρισμούς που υποκινούνται από θρησκευτικούς κύκλους, όπως ότι ο άνθρωπος είναι αποτέλεσμα ενός ευφυούς σχεδιασμού και όχι προϊόν εξελικτικής διαδικασίας). Η τυχαιότητα, όμως, δεν υπαινίσσεται έλλειψη νοήματος ή σκοπού. Παράδειγμα από την επιστήμη της πληροφορικής, οι γενετικοί αλγόριθμοι. Προσομοιώνουν διαδικασίες φυσικής επιλογής, εντελώς τυχαίες αλλά με βάση κάποιους κανόνες (μετάλλαξη, εξελικτική πίεση κλπ) και με βάση κάποιον σκοπό. Εμείς δεν γνωρίζουμε το αποτέλεσμα ούτε πως θα εξελιχθεί η διαδικασία, αλλά αναμένουμε να προκύψει η επιθυμητή λύση στο πρόβλημά μας. Η εικονική "μονάδα" όμως που ζει μέσα σε αυτό το περιβάλλον, αν μπορούσε να σκεφτεί, θα περιέγραφε εξελικτικές διαδικασίες χωρίς κάποιο "ανώτερο" σκοπό, ή κάποιον σκοπό που να μπορεί "μοναδοκεντρικά" να προσεγγίσει.

Πιστεύω, με άλλα λόγια, ότι είμαστε πολύ "μικροί" για να δίνουμε βέβαιες απαντήσεις σε οριακά, υπαρξιακά θέματα όπως η ζωή και ο θάνατος. Όπως η κίνηση των πλανητών υπαινίσσεται ότι υπάρχει κενό στην τρέχουσα θεωρία, έτσι και για μένα το ίδιο το φαινόμενο της ζωής δεν μπορεί να χωρέσει σε μια αντίληψη του ότι δεν υπάρχει τίποτα απολύτως πέρα από κάποιους νόμους της φύσης που ξαφνικά γεννήθηκαν από το πουθενά. Και, ακόμα περισσότερο, έδωσαν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν οργανισμοί που έχουν συνείδηση της ύπαρξής τους, είναι σε θέση να ανακαλύπτουν μυστικά των απαρχών του σύμπαντος και να αναστοχάζονται το ρόλο τους σε αυτόν τον απέραντο κόσμο.

Δεν ντρέπομαι να παραδεχθώ ότι κίνητρο για αυτές τις φιλοσοφικές μου αναζητήσεις αποτελεί ο φόβος του θανάτου και οι υπαρξιακές μου αγωνίες που, αν δεν τις είχα, ίσως να ήμουν δεδηλωμένα άθεος. Δεν το θεωρώ μειονέκτημα, όπως κατ'αντιστοιχία δεν θεωρώ μειονέκτημα ότι κάποιος πρέπει να είναι πεινασμένος για να ψάξει τροφή. Ή περιπετειώδης χαρακτήρας, ώστε να ξεκινήσει με ένα καράβι να ανακαλύψει άγνωστες χώρες.

Είμαι άθρησκος επειδή οι προβλέψεις που κατά καιρούς έκανε η θρησκεία έχουν διαψευστεί. Σε αντίθεση, για παράδειγμα, με εκείνες του Καθιερωμένου Μοντέλου. Πιστεύω όμως ότι υπάρχει κάποιο ανώτερο νόημα σε αυτό καθ'αυτό το φαινόμενο της ζωής, παρόλο που ερωτήματα σχετικά με τον θάνατο, το αν θα ξαναζήσουμε ποτέ ή το αν αυτή η δισεκατομμυρίων ετών τρομαχτική μηχανή που λέγεται σύμπαν έχει κάποιο νόημα καλούνται να απαντηθούν από ανθρωποειδή όντα που άρχιζαν να τα στοχάζονται σοβαρά μόλις μερικές χιλιάδες χρόνια πριν.

Καταλήγοντας, ζητώντας συγγνώμη για το μέγεθος του κειμένου και για την όποια έλλειψη συνοχής, καθώς ο χρόνος με πιέζει πολύ (αλλά η ανάγκη για σου γράψω ήταν ακόμα μεγαλύτερη), αυτό που θα ήθελα να σου προτείνω είναι να δεις τον θάνατο σαν ένα ανοικτό ζήτημα. Ίσως να μη βιαστείς να βάλεις ένα οριστικό τέλος. Δώσε στον εαυτό σου, αν θες, αυτή την πολυτέλεια. Δεν ξέρουμε, ελπίζουμε, θα μάθουμε τι γίνεται όταν συμβεί, αν μάθουμε. Στο κάτω κάτω, η φιλοσοφική θεώρηση της ύπαρξης μιας ανώτερης δύναμης ή ενός ανώτερου σκοπού και, ελπίζω, μιας καλύτερης μοίρας πέραν του τελεσίδικου θανάτου, δεν αποτελεί προνόμιο μόνο της θρησκείας. Υπάρχουν εξαιρετικοί επιστήμονες που αποδέχονται τη φιλοσοφική ύπαρξη κάποιας μορφής θεού ή ανώτερου νοήματος χωρίς να καταφεύγουν σε αυτή.

Ενδεικτικό φιλοσοφικό ρεύμα: https://en.wikipedia.org/wiki/Deism

Επίσης, παραθέτω προσωπικότητες ορόσημα για τη φιλοσοφία της επιστήμης, εμβληματικές μορφές για όλη την επιστημονική κοινότητα ανεξαρτήτως υπαρξιακών πεποιθήσεων, που δεν είναι ούτε άθεοι ούτε θρήσκοι. Πρόκειται για τους Καρλ Πόππερ (το λινκ οδηγεί στο υποκεφάλαιο "Religion and God") και Μάρτιν Γκάρτνερ (αντίστοιχα, στο υποκεφάλαιο "Theism and Religion").

https://en.wikipedia.org/wiki/Karl_P...ligion_and_God
https://en.wikipedia.org/wiki/Martin...m_and_religion

Γνωρίζω πως όλα αυτά δεν απαντάνε ευθέως στο υπαρξιακό ζήτημα του θανάτου. Εξάλλου, και να υπάρχει ένα ανώτερο νόημα, αυτό δεν συνεπάγεται άμεσα και την ύπαρξη κάποια συνέχειας της ζωής. Αλλά, μεταφέροντας τη δική μου στάση, και με κάθε καλή διάθεση να βοηθήσω, πιστεύω πως για άτομα σαν εμάς η ελπίδα για κάτι πάνω και πέρα από αυτή τη ζωή, έστω μέσα σε πλαίσια εντελώς αγνωστικιστικά και πάντα με σεβασμό στην επιστήμη αλλά και στην επίγνωση της περιορισμένης αντιληπτικής μας ικανότητας, είναι το πιο αποτελεσματικό μέτρο ώστε να μπορούμε να τη χαρούμε χωρίς την αγωνία του τι θα συμβεί όταν κάποτε τελειώσει. Και μπορούμε να το πετύχουμε χωρίς τη θρησκεία.


Υ.Γ.: Από την άλλη, και το αντίστροφο ισχύει... ότι δηλαδή και να μην υπάρχει μεταφυσικά τίποτα, αυτό δεν αποκλείει την πιθανότητα να υπάρξει και επόμενη ζωή. Που ξέρεις, μπορεί κάποτε η τεχνολογία να εξελιχθεί τόσο πολύ που οι άνθρωποι του μέλλοντος να μπορούν να ανασταίνουν νεκρούς από το παρελθόν (ή να μας αναστήσουν εξωγήινοι, από άλλους πλανήτες ή από άλλα σύμπαντα [emoji14] ). "Any sufficiently advanced technology is indistinguishable from magic" (Clarke's three laws). Ποιος μπορεί να προβλέψει τι δυνατότητες θα υπάρχουν σε ένα εκατομμύριο χρόνια από σήμερα; Σε δύο; Σε τρία;

Καλησπέρα. Διάβασα αυτά που έγραψες. Αν κατάλαβα καλά λες οτι δε ξέρουμε με λιγα λόγια τι ακολουθεί.. Το θεμα μου δεν ειναι το μετα. Το θεμα ειναι οτι δε θελω να φύγω απο αυτή τη ζωή..

[Macgyver]

Καλησπέρα. Διάβασα αυτά που έγραψες. Αν κατάλαβα καλά λες οτι δε ξέρουμε με λιγα λόγια τι ακολουθεί.. Το θεμα μου δεν ειναι το μετα. Το θεμα ειναι οτι δε θελω να φύγω απο αυτή τη ζωή..

Για ολους ειναι το μετα μια απορια , δεν θα πεθανεις τωρα , αλλα καποια στιγμη θα συμβει κι αυτο , εχεις πολυ χρονο , περιμενε .....εγω στα 57 μου δεν φοβαμαι το θανατο , αλλα τα γεραματα ......

[Νοσηρή φαντασία]

Για ολους ειναι το μετα μια απορια , δεν θα πεθανεις τωρα , αλλα καποια στιγμη θα συμβει κι αυτο , εχεις πολυ χρονο , περιμενε .....εγω στα 57 μου δεν φοβαμαι το θανατο , αλλα τα γεραματα ......

Δε ξέρω αν έχω πολύ χρόνο,αυτά είναι τυχερά και δε τα ξέρει κανείς....Η φοβία μου δεν είναι το μετά....Είναι ότι δε θέλω να φύγω από αυτή τη ζωή που ζω.

[Georgewww]

Καλησπέρα. Διάβασα αυτά που έγραψες. Αν κατάλαβα καλά λες οτι δε ξέρουμε με λιγα λόγια τι ακολουθεί.. Το θεμα μου δεν ειναι το μετα. Το θεμα ειναι οτι δε θελω να φύγω απο αυτή τη ζωή..

Το θεμα που έβαλες ομως ειναι φοβια θανατου, οπότε έχει να κάνει κυρίως με το τι έρχεται μετά (ε ισως και με το αν "ποναει")
... μηπως επρεπε να βαλεις "προσκόλληση στην παρουσα ζωη"? :P

Το άγνωστο του μετά πιστεύω ειναι που δημιουργεί το φόβο στους πιο πολλούς. Γιαυτο μιλαμε κυριως για αυτό, αν μετα θανατον ξεραμε οτι πηγαινουμε ολοι μονιμα διακοπες στη Φλοριντα... θα ηταν αλλιως :P

(για να χαλαρώσουμε και λίγο) ... ... ΔΕ ΣΕ ΑΦΗΝΟΥΜΕ να φύγεις απο αυτή τη ζωή ακόμα και αν ήθελες!

[thlimenamatia]

ουσιαστικα δεν φοβασαι τον θανατο αλλα δεν θελεις να σου συμβει ουτε σε ανθρωπους που ειναι αγαπημενοι. τοτε μην τον σκεφτεσαι προσπαθησε τουλαχιστον και ζησε την ομορφη ζωη σου και οταν ερθει ας ερθει.

[Νοσηρή φαντασία]

Το θεμα που έβαλες ομως ειναι φοβια θανατου, οπότε έχει να κάνει κυρίως με το τι έρχεται μετά (ε ισως και με το αν "ποναει")
... μηπως επρεπε να βαλεις "προσκόλληση στην παρουσα ζωη"? :P

Το άγνωστο του μετά πιστεύω ειναι που δημιουργεί το φόβο στους πιο πολλούς. Γιαυτο μιλαμε κυριως για αυτό, αν μετα θανατον ξεραμε οτι πηγαινουμε ολοι μονιμα διακοπες στη Φλοριντα... θα ηταν αλλιως :P

(για να χαλαρώσουμε και λίγο) ... ... ΔΕ ΣΕ ΑΦΗΝΟΥΜΕ να φύγεις απο αυτή τη ζωή ακόμα και αν ήθελες!

Ναι φοβία θανάτου,όχι για το μετά όμως...Για το ότι δε θέλω να αφήσω το πριν......

ουσιαστικα δεν φοβασαι τον θανατο αλλα δεν θελεις να σου συμβει ουτε σε ανθρωπους που ειναι αγαπημενοι. τοτε μην τον σκεφτεσαι προσπαθησε τουλαχιστον και ζησε την ομορφη ζωη σου και οταν ερθει ας ερθει.

Ναι,εννοείται ότι φοβάμαι μη πεθάνουν οι δικοί μου,το βλέπω και συχνά σε εφιάλτη....

[VanGogh]

Οι Αμερικανοί λένε ότι: "Δύο πράγματα είναι σίγουρα σ' αυτή τη ζωή. Ο θάνατος και η εφορία".
Κι εγώ έλεγα ότι δεν φοβάμαι το θάνατο, αλλά μετά απο μια πραγματικά οδυνηρή εμπειρία με το θάνατο ενός πολύ αγαπημένου και κοντινού προσώπου όλα άλλαξαν. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να κατανοήσεις ότι ο άνθρωπος που, μόλις πριν λίγες ώρες, μιλούσες μαζί του πλέον δεν υπάρχει. Δεν θα τον ξαναδείς, δεν θα του ξαναμιλήσεις, δεν θα μοιραστείς ξανά μαζί του τίποτε. Και τότε κατακλύζεσαι από σκέψεις για το θάνατο και άλλων αγαπημένων προσώπων όπως οι γονείς και πάει λέγοντας...
Νομίζω ότι το μόνο που μπορεί να κάνει κάποιος είναι να προσπαθήσει, όσο γίνεται, να αποφεύγει αυτές τις σκέψεις. Να μη μπαίνει στη διαδικασία να ανοίγει διάλογο με τις σκέψεις του. Γιατί οι σκέψεις και οι υπεραναλύσεις μπορεί να σε τρελλάνουν.

[Νοσηρή φαντασία]

Οι Αμερικανοί λένε ότι: "Δύο πράγματα είναι σίγουρα σ' αυτή τη ζωή. Ο θάνατος και η εφορία".
Κι εγώ έλεγα ότι δεν φοβάμαι το θάνατο, αλλά μετά απο μια πραγματικά οδυνηρή εμπειρία με το θάνατο ενός πολύ αγαπημένου και κοντινού προσώπου όλα άλλαξαν. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να κατανοήσεις ότι ο άνθρωπος που, μόλις πριν λίγες ώρες, μιλούσες μαζί του πλέον δεν υπάρχει. Δεν θα τον ξαναδείς, δεν θα του ξαναμιλήσεις, δεν θα μοιραστείς ξανά μαζί του τίποτε. Και τότε κατακλύζεσαι από σκέψεις για το θάνατο και άλλων αγαπημένων προσώπων όπως οι γονείς και πάει λέγοντας...
Νομίζω ότι το μόνο που μπορεί να κάνει κάποιος είναι να προσπαθήσει, όσο γίνεται, να αποφεύγει αυτές τις σκέψεις. Να μη μπαίνει στη διαδικασία να ανοίγει διάλογο με τις σκέψεις του. Γιατί οι σκέψεις και οι υπεραναλύσεις μπορεί να σε τρελλάνουν.

Το γεγονός ότι μπαίνω στα 30 μου εφερε πανικό. Ουτε κατάλαβα πως εφτασα ως εδω και φοβάμαι ότι θα πεθάνω και δε θα καταλάβω ότι εχω ζήσει...